Hành Trang Hiệp Sĩ

Rèn Luyện Trước Khi Vào Nơi Hoang Dã

1. LỜI GỢI MỞ 

Xin quý độc giả cố gắng đọc kỹ phần này, tuy nó chỉ là phần lý thuyết khô khan nhưng rất quan trọng.

Ngoài những nhà phiêu lưu mạo hiểm, những chiến binh, những người khai phá . . .  ít ai trong chúng ta lại nghĩ rằng: sẽ có một ngày nào đó, mình phải đối diện với sự sinh tồn của chính mình chỉ với hai bàn tay và khối óc, trong khi chung quanh là thiên nhiên bao la bí hiểm, bệnh tật, đói khát, chết chóc. . .  Thế mà, có người ngày hôm qua còn đang ở trong biệt thự tiện nghi, xe cộ đưa đón, kẻ hầu người hạ . . . nhưng hôm nay: rừng rậm hoang vu, đầm lầy bí hiểm, sa mạc khô cằn, hoang đảo cô đơn. . .  Mà nếu không am hiểu về thiên nhiên, không có kỹ năng về sinh tồn, thì họ khó mà tồn tại giữa thiên nhiên khắc nghiệt.

Kỹ năng sinh tồn là một kỹ thuật mà người ta có thể sử dụng để sống sót một thời gian dài trong những tình huống nguy hiểm. Nói chung, các kỹ thuật này là nhằm cung cấp cho chúng ta những kiến thức để có thể tồn tại ở những nơi mà nhu cầu cơ bản cho cuộc sống con người như: lửa, nước, thức ăn, chỗ ở, tiện nghi . . .   hoàn toàn thiếu thốn.

Kỹ năng sinh tồn còn có nghĩa là chúng ta tìm hiểu và ứng dụng ý tưởng và kỹ thuật mà con người cổ xưa đã sáng tạo và sử dụng cách đây hàng ngàn năm, nhưng vì không biết bảo tồn và gìn giữ, những kỹ năng này có thể sẽ bị mất đi trong một vài thế hệ. Do đó, các kỹ năng này cũng là một phần của lịch sử. Nhiều người đã sử dụng các kỹ năng này như là những cách để tồn tại trong một thời gian dài ở những nơi hoang dã xa xôi. Một số người khác thì sử dụng những kỹ năng xưa nhưng đã được cập nhật và hiện đại hóa, để tự đánh giá bản thân trước thiên nhiên bằng những cuộc phiêu lưu thám hiểm, leo núi, khám phá thiên nhiên hoang dã, lưu trú ở những nơi chưa có con người . . .

Những kỹ năng sinh tồn mà chúng tôi trình bày trong chủ đề này cũng có thể được dùng để đối phó với những tình huống khẩn cấp như bão tố, động đất hoặc trong các vùng hoang vu nguy hiểm như sa mạc, núi rừng, băng tuyết, đầm lầy . . . Vì là một tài liệu thiên về hành động, nên chúng tôi chú ý nhiều đến những hình ảnh minh họa như là phần thực tập.

Có người vì nhiệm vụ, có người vì sơ ý để thất lạc, có người vì tai nạn, mà cũng có người lập dị muốn sống cuộc sống hoang sơ, từ chối tiện nghi của nền văn minh hiện đại… Tất cả họ đều phải đối diện với một thiên nhiên khốc liệt, mà phần đông trong số họ thường phải bó tay, dù đôi khi họ được trang bị khá đầy đủ, chỉ vì họ chưa được học tập và rèn luyện chu đáo. Có một số ít người do may mắn, nhưng cũng không ít người do khả năng, sức lực, ý chí, sự hiểu biết về mưu sinh thoát hiểm… mà đã sống sót sau những tai nạn. Báo chí và các phương tiện truyền thông đã nói rất nhiều về những trường hợp điển hình đó.

Chúng tôi xin trích một đoạn trong tạp chí THẾ GIỚI MỚI về cuộc hội thảo “VĂN HÓA NGOÀI TRỜI” được tổ chức tại Nhật Bản:

“Chúng ta lo đuổi theo văn minh vật chất, lo chú ý đến kinh tế mà coi nhẹ giáo dục con người, các nhà trường hiện nay nặng về phát triển trí tuệ chứ không phát triển đức tính. Với lớp trẻ, mọi thứ đều có những phát minh khoa học cung cấp cho: ăn uống, nhà ở, tiêu dùng, sinh hoạt… tất cả đều sẵn sàng đến mức con người không phải làm gì và không biết làm gì nữa. Ở Nhật Bản đã tổ chức một cuộc thí nghiệm: Tập trung một số thanh thiếu niên, cho sống với nhau trên một hòn đảo, tự túc lấy một vài tuần… Người ta thấy rằng: Các em không biết nấu cơm, không dựng được nhà ở, không thể trèo núi, băng suối…” (TGM số 221 – 1997)

Như vậy, cho dù được trang bị đầy đủ mà không được học tập rèn luyện chu đáo, thì chúng ta cũng dễ bị lúng túng và thụ động trước thiên nhiên. Chúng ta nên nhớ rằng: Thiên nhiên rất tàn nhẫn nhưng cũng rất hào phóng. Lấy đi tất cả nhưng cũng cho lại tất cả. Chỉ có điều, chúng ta phải biết cách nhận!

Một trong những khái niệm sinh tồn được lưu hành rộng rãi với ba nguyên tắc cần nhớ:

  1. Con người không thể sống sót nhiều hơn ba giờ khi tiếp xúc với nhiệt độ cực thấp.
  2. Con người không thể sống sót nhiều hơn ba ngày mà không có nước.
  3. Con người không thể sống sót nhiều hơn ba tuần mà không có thức ăn.

Kỹ năng sinh tồn là một kỹ năng dùng để đối phó với 3 nguyên tắc trên. Tuy nhiên chúng tôi hy vọng là các bạn sẽ không bao giờ gặp phải hoàn cảnh “buộc” phải dùng đến, mà chỉ sử dụng trong những tình huống đã được “sắp sẵn” như là một sự trải nghiệm. Nếu không, chắc chắn các bạn khó mà tồn tại nơi hoang dã trong một thời gian dài.

Nhiều người cho rằng: đất nước của chúng ta làm gì còn những cánh rừng hoang đi năm bảy ngày mà không ra khỏi. Chỉ cần dăm ba chục cây số là đụng buôn làng, khu dân cư, trang trại . . . Nói như thế là các bạn đó chưa hiểu gì về “rừng” cả. Nếu không có kỹ năng và sự am hiểu về thiên nhiên hoang dã thì bất cứ cánh rừng nào cũng có thể nhấn chìm các bạn. Cho dù đó là cánh rừng nhỏ hay khu rừng bạt ngàn.

Trong chuỗi bài về SINH TỒN NƠI HOANG DÃ nầy, chúng tôi sẽ cùng các bạn tìm hiểu và thực hành những điều cần phải biết, những việc cần phải làm, để khi cần, chúng ta có thể sinh tồn nơi hoang dã mà đôi khi chỉ với một con dao hay một cái rìu trong tay. Các bạn đừng nghĩ rằng: việc đó quá xa vời, ngoài tầm tay của các bạn. Không đâu! Chỉ cần sau khi đọc tài liệu nầy, các bạn hãy tìm cách thực tập và cộng với một quyết tâm cao, mọi việc sẽ trở nên dễ dàng, và biết đâu, sẽ có lúc bạn tự hào về những khả năng và sự hiểu biết của mình.

2. RÈN LUYỆN TRƯỚC KHI VÀO NƠI HOANG DÃ

  • Các bạn là những người đang chuẩn bị cho một cuộc thám hiểm, khám phá những vùng đất mới, hoang vu xa lạ.
  • Các bạn đang chuẩn bị cho một chuyến du lịch sinh thái ở một vùng mà bạn biết rất mơ hồ qua một số thông tin nghèo nàn.
  • Các bạn sắp sửa phải dấn thân vào rừng sâu núi thẳm vì nhiệm vụ được giao phó.
  • Các bạn biết công việc của mình có thể bị bất ngờ rơi vào một nơi hoang dã, cho nên phải chuẩn bị.
  • Các bạn đã chán ngấy cuộc sống ồn ào náo nhiệt của thành phố, chán các tiện nghi của nền văn minh cơ khí. . . muốn tìm sự tĩnh lặng thanh thản giữa thiên nhiên.
  • Các bạn muốn làm một Robinson Crusoe thời nay.

Hoặc vì một lý do nào đó, các bạn sắp phải sống một thời gian dài ở những vùng thiên nhiên hoang dã, vắng bóng người. . . .

Để cho công việc được hoàn thành một cách tốt đẹp và bản thân các bạn được an toàn, các bạn buộc phải qua một quá trình chuẩn bị, học tập, và rèn luyện một cách cẩn thận. Vì đây không phải là một chuyến du lịch với túi tiền đầy ắp. Ở đây không có kẻ đưa người đón, không có cỗ bàn dọn sẵn, cũng không có phòng ốc tiện nghi, mà trái lại, có thể đầy dẫy gian lao nguy hiểm, nhọc nhằn, vất vả, bệnh tật, đói khát, sức cùng lực kiệt . . . đang chờ đón các bạn. Ở đó, các bạn chỉ có thể trông cậy vào chính bản thân của mình. Vì vậy, các bạn phải trang bị cho mình một số kỹ năng và kiến thức cần thiết. Những kỹ năng này, không phải chỉ đọc ở sách vở hay học bằng lý thuyết suông, mà phải thực hành nhiều lần, nhất là trong những dịp cắm trại, thám du, khảo sát, di hành dã ngoại ngắn ngày hoặc dài ngày. Các bạn cũng cần phải rèn luyện sức khỏe, chuẩn bị tinh thần và nghị lực, sẵn sàng đương đầu với mọi gian lao thử thách bằng một sự say mê khẳng định bản thân.

Dĩ nhiên là khi các bạn đã được chuẩn bị tốt, thì khả năng tồn tại nơi hoang dã của các bạn càng được an toàn và bảo đảm hơn rất nhiều so với những người đột nhiên bị ném vào những nơi xa lạ mà chưa hề có khái niệm gì về “mưu sinh thoát hiểm”.

Tuy nhiên, điều quan trọng nhất vẫn là tinh thần của các bạn, nếu các bạn không bình tĩnh, tự tin, không có nghị lực và quyết tâm cao, không có máu phiêu lưu và đam mê thiên nhiên. . .  thì mọi sở học của các bạn cũng vô ích.

3. CHUẨN BỊ TINH THẦN

Tinh thần là một yếu tố rất quan trọng để tồn tại. Laurence Gonzales trong cuốn sách, “TỒN TẠI LÂU DÀI – Ai Sống, Ai chết và Tại sao” (Deep Survival: Who Lives, Who Dies, and Why), mô tả câu chuyện của một cô gái 17 tuổi, là nạn nhân của một tai nạn máy bay trong rừng Amazon. Cô ta chưa hề được đào tạo về kỹ năng sinh tồn, và với một bộ áo quần trên người, cô đã đi bộ xuyên qua cánh rừng đầy dẫy côn trùng bám vào dưới da của mình, chống lại sự cô đơn lạc lõng, căng thẳng, sợ hãi. . . Mười một ngày sau, cô đến được một ngôi làng và được cứu thoát. Cô là người duy nhất sống sót nhờ tinh thân kiên định và ý chí sống còn của mình, trong khi những người khác thì chết do suy sụp tinh thần.

Để sống sót, kỹ năng là điều quan trọng, nhưng quan trọng nhất là giải quyết được vấn đề tư tưởng. Phải giữ được lòng tin và tinh thần phấn đấu. Phần đông nạn nhân bị chết vì kinh hoàng và lo sợ dẫn đến điên loạn. Họ chết trước khi nguồn sinh học trong cơ thể họ thật sự cạn kiệt.

Các bạn cần phải tin tưởng rằng: với ý chí và nghị lực, các bạn có thể làm nên những chuyện phi thường.

Cần phải có một ý chí và nghị lực cao để có thể sống còn. Ngay cả những chiến binh được đào tạo bài bản, nhưng khi phải đối mặt với quá nhiều căng thẳng, sẽ tác động đến tâm lý của họ. Và nếu thiếu nghi lực, có thể chuyển đổi từ một chiến binh dũng cảm, tự tin, thành một quân nhân do dự, hèn nhát. Một người bị lung lạc, sẽ dẫn đến sự mất tinh thần của cả một tập thể. Vì vậy, tất cả chúng ta cần phải hiểu và có thể nhận ra rằng: những căng thẳng thường được đi đôi với sự sống còn. Sự căng thẳng có hai mặt; mặt tích tực và mặt tiêu cực.

Mặt tích cực sẽ đánh thức mọi tiềm năng và ý chí sống còn, giúp người ta phải đứng dậy với một nghị lực phi thường và làm một cái gì đó để giúp mình thoát khỏi hoàn cảnh hiện tại.

Mặt tiêu cực sẽ làm cho con người mất hết nhuệ khí, sức lực, ngồi ủ rũ, buông xuôi cho số phận.

  • Sự sợ hãi: Một trong những phản ứng đầu tiên đáng lưu ý là sự sợ hãi. Đây là một phản ứng hoàn toàn bình thường. Tuy nhiên, sợ hãi là kẻ thù của sự sống còn, nó có thể làm tê liệt trí óc, làm suy giảm khả năng suy nghĩ để có thể sáng suốt chọn lựa các quyết định. Điều này dẫn đến giảm cơ hội cho sự tồn tại.

Trong việc nỗ lực để giảm thiểu sự sợ hãi, người ta huấn luyện các chiến binh với những tình huống thực tế trong điều kiện để học viên phải đối mặt với những nỗi ám ảnh về việc lo sợ côn trùng, cô đơn nơi vắng vẽ, hãi hùng trong đêm tối, v.v… đủ để họ vượt qua những sợ hãi, giúp họ có thể thực hiện nhiệm vụ và đáp ứng nhu cầu sống còn của họ.

  • Lo lắng – Thông thường, sự lo lắng và sợ hãi xuất hiện cùng một lúc. Lo lắng có thể bắt đầu như là một cảm giác bất an trong lòng, rồi càng ngày, sự lo lắng được pha trộn thêm sự sợ hãi làm tê liệt mọi ý chí và sự minh mẫn của đầu óc,làm cho chúng ta khó khăn trong việc thực hiện các quyết định hợp lý.
  • Sự bình tĩnh – Chúng tôi khuyên các bạn hãy cố bình tĩnh (cho dù rất khó), vì nếu các bạn quá lo lắng và sợ hãi, sẽ dẫn đến những hành động mất kiểm soát và có thể đưa đến những hậu quả thảm khốc, bao gồm cả cái chết. Hãy hít thật sâu và thở ra nhè nhẹ nhiều lần.
  • Thất vọng và tức giận – Thất vọng và tức giận phát sinh khi các bạn dồn mọi nỗ lực thực hiện những hoạt động để sinh tồn (như việc tạo ra lửa chẳng hạn) nhưng liên tục bị thất bại. Lúc đó, các bạn có cảm giác như cả bầu trời bị sụp đổ. Chán nản và thất vọng, các bạn muốn buông xuôi tất cả.

Các bạn hãy nhớ rằng: mục tiêu của chúng ta là sống sót cho đến khi có thể tiếp cận đến sự hỗ trợ (hay sự hỗ trợ tiếp cận với chúng ta), vì vậy, để đạt được mục tiêu này, các bạn phải hoàn tất một số công việc với các nguồn sinh lực tối thiểu, cho nên các bạn không được thất vọng hay chán nản. Hãy kiên trì thực hiện những kỹ năng mà bạn đã học, đã đọc đâu đó trên sách báo, đã nhìn thấy trên TV . . . và hãy đứng lên. Nếu không, hoang dã sẽ nhấn chìm bạn.

  • Trầm cảm – Trầm cảm là một cảm giác phổ biến trong các tình huống sống nơi hoang vu, đặc biệt là khi sống một mình.

Quá trầm cảm có thể dẫn đến sự suy sụp tinh thần, nó thường liên kết chặt chẽ với thất vọng và tức giận. Để chống lại trầm cảm, các bạn nên ca hát, tích cực hoạt động, xây dựng những “cơ ngơi” tiện nghi và ấm áp, thu thập nước, thực phẩm, tạo lửa . . . cố gắng để cải thiện cuộc sống. Thành quả của công việc sẽ giúp cho các bạn phấn khởi và lên tinh thần.

  • Cô đơn và chán nảnCon người là một động vật có tính cộng đồng. Điều này có nghĩa là chúng ta, những con người, thích sống quần tụ. Rất ít người muốn được ở cô đơn một mình. Cho dù họ muốn sống đơn độc, thì cũng đơn độc giữa cộng đồng xã hội.

Đối với một số người, đôi khi sống tách biệt lại là một điều hay. Vì khi đó, óc tưởng tượng và sự sáng tạo trong người của họ trỗi dậy một cách bất ngờ. Họ có thể khám phá một số tài năng, khả năng tiềm ẩn, tưởng như đã bị triệt tiêu do được xã hội cung cấp mọi tiện nghi có sẵn, họ chỉ cần hưởng thụ mà không cần phải sáng tạo gì cả. Nhưng khi ở một mình, họ phải tự xoay xở, vì vậy họ “buộc” phải sáng tạo. Đối với một số người khác thì ngược lại, cô đơn và chán nản có thể là nguồn gốc của trầm cảm. As a soldier surviving alone, or with others, you must find ways to keep your mind productively occupied. Vì thế, các bạn cần giữ cho đầu óc bận rộn với những tư tưởng sáng tạo, hoạt động hữu ích, những ý nghĩ tích cực . . . Ngoài ra, bạn cần phải phát triển tính tự lập. Bạn phải tin vào khả năng của bạn là “ta có thể sống một mình”.          

4. RÈN LUYỆN SỨC KHỎE

Không một nhà thám hiểm, khai phá hay một chiến binh nào mà có thể hoàn thành công việc của mình với một sức khỏe èo uột. Vì nơi hoang dã là một môi trường đào thải rất khắc nghiệt, đầy dẫy lam sơn chướng khí, thời tiết thất thường, rừng thiêng nước độc, sông sâu vực thẳm, cây độc thú dữ, thực phẩm thiếu thốn, thuốc men hiếm hoi, tiện nghi nghèo nàn, hoang vu vắng vẻ . . .

Các bạn còn phải tiêu hao rất nhiều năng lượng do mang trên vai hành trang nặng nề hay phải sử dụng đôi chân để vượt những chặng đường dài mà không dễ đi chút nào: phải leo núi, xuống dốc, băng sông, vượt lầy, cắt rừng . . . Một người có thể lực trung bình thì cũng khó mà đảm đương nổi. 

Rèn luyện sức chịu đựng của tim mạch

Sức chịu đựng của cơ thể dựa vào khả  năng của tim mạch để có thể thực hiện bất cứ hoạt động lặp đi lặp lại nào trong một thời gian dài, nhất là khi cần phải sử dụng các nhóm cơ bắp lớn ngoài tim và phổi. Ví dụ: chạy bộ, đạp xe, bơi lội. . . Có nhiều sự lựa chọn để các bạn rèn luyện thích hợp và hiệu quả, các bạn nên chọn loại hình nào dễ hơn để lập một chương trình rèn luyện thường xuyên mà bạn có thể gắn bó suốt tuần, cho dù nắng hay mưa.

Khi bắt đầu rèn luyện tim mạch, cố gắng từ từ xây dựng một nền tảng vững chắc sự chịu đựng bằng cách tăng dần dần độ dài của những buổi tập cho đến khi bạn có thể duy trì hoạt động cao trong 45 phút hoặc lâu hơn.

Khi đã tiến bộ trong việc tập luyện, các bạn tăng thêm khoảng từ 2 đến 3 kg vào ba lô mỗi tuần tiếp theo cho đến khi bạn có thể mang được khối lượng bằng 1/3 trọng lượng của bạn. Dành riêng tối thiểu bốn đến sáu tháng cho quá trình rèn luyện chắc chắn trước khi bắt tay vào bất cứ cuộc hành trình nguy hiểm nào. 

Tập Aerobic

Tập Aerobic là hoạt động tim mạch đòi hỏi nhiều khí oxy; nó được thực hiện tại một cấp độ phản ứng sinh lý dưới mức tối đa, hoặc từ 60 tới 85% nhịp tim tối đa của bạn. Khi chọn một hoạt động rèn luyện thích hợp, hãy cố gắng sắp đặt nó càng gần càng tốt với hoạt động thực tế mà bạn dự định thực hiện.. 

Những hoạt động ngoài trời:

Đi bộ với một ba lô trên những đường mòn, leo lên đồi hoặc leo bậc thang, chạy bộ không có ba lô . . . là những hoạt động giúp rèn luyện tim mạch tuyệt vời cho những người leo núi, những nhà thám hiểm. . .

Những hoạt động trong nhà:

Duy trì các hoạt động Aerobic thích hợp khi thời tiết xấu, sử dụng máy chạy bộ, máy đi bộ, xe đạp thể dục, máy tập chèo thuyền, và lớp aeorbic hoặc lớp khiêu vũ thể thao.

Bài tập hô hấp

Bài tập hô hấp, điều hòa hơi thở là sự rèn luyện tim mạch tốt nhất để cho các bạn đạt trình độ cao hơn trong các lĩnh vực tập luyện khác của bạn. Trong việc rèn luyện hô hấp, cơ thể sẽ làm quen với sự thiếu hụt khí oxy, sử dụng lượng oxy nhiều hơn bình thường. Hầu hết con người chỉ có thể chịu đựng làm việc trong môi trường thiếu oxy trong một thời gian ngắn, có thể là một phút hoặc ngắn hơn.

Sức mạnh cơ bắp

Điều kiện thể chất quan trọng thứ hai là việc xây dựng sức mạnh cơ bắp. Sức mạnh cần thiết gần như cho toàn bộ công việc ngoài trời. Tập luyện trực tiếp chuẩn bị cho bạn để sử dụng sức mạnh vào môi trường thiên nhiên như di chuyển trên mọi địa hình khác nhau, hoặc vượt qua các chướng ngại thử thách như triền núi, cầu dây . . .những nơi có thể làm cho các bạn rơi vào tình trạng mất cân bằng.

  • Thay vì lái xe tới cửa hiệu, hãy đi bộ, mang theo một cái ba lô và chất đầy hàng tạp hóa vào đó khi đi về.
  • Dùng một túi đầy đồ để luyện tập ở nhà như ngồi xổm, xô vai, nâng bắp chân, nhún vai, nhấc vật nặng, và bước lên cầu thang.
  • Đặt một cây xà đơn ngay cửa ra vào và thực hiện một vài lần hít xà khi bạn đi ngang nó. Tập treo người trên xà để tăng sức nắm chặt, hoặc tập nhảy cao cho tới khi vượt khỏi cằm của bạn và sau đó tập chậm rãi hạ thân xuống sàn một vài lần . . . tập hít đất để luyện sức mạnh cơ lưng, cẳng tay, ngón tay, và bắp tay.
  • Nếu gần đó có một sân chơi trẻ em, hãy thử di chuyển trên dàn giáo thể dục bằng tay để tăng sức mạnh nắm chặt, đeo, bám. . .

Rèn luyện sự dẻo dai

Ngay sau bất cứ chuyến leo núi hoặc cuộc đi bộ đường dài căng thẳng nào, bạn hãy dành vài phút để duỗi các cơ trước khi cuộn mình vào túi ngủ hoặc rút vào xe và lái về nhà. Duỗi cơ có thể giúp bạn phòng ngừa hoặc giảm bớt việc đau nhức cơ những ngày sau. Ở nhà, hãy thử tập võ, yoga, hoặc lớp khiêu vũ để tăng sự thăng bằng và sự mềm dẻo để chuẩn bị những đối đầu với những thử thách trong thiên nhiên.

Ghi chép sự tiến bộ

Các bạn nên làm một quyển nhật ký, trong đó ghi chép các phản ứng của bạn với những chuyến leo núi mạo hiểm, những tiến bộ trong những bài tập tim mạch, những khó khăn trong rèn luyện sức khoẻ và sự co giãn, như thế các bạn có thể rút ra những bài học và kinh nghiệm tốt nhất cho bản thân trong những khoá huấn luyện, nghỉ ngơi và phục hồi.

Sự nghỉ ngơi và phục hồi

Các bạn càng thực hiện nhiều hoạt động bao nhiêu, thì việc nghỉ ngơi thích hợp càng quan trọng. Bao gồm các ngày nghỉ không vận động và đánh một giấc ngon lành. Trước những chuyến luyện tập  tích cực ở vùng núi, cho phép cơ thể bạn có một chút thời gian để phục hồi và giúp ngăn ngừa tổn thương do quá lạm dụng cơ bắp. Khi lập được chương trình rèn luyện thể lực, hãy đảm bảo sao cho các bài tập về sức bền hay sức mạnh phải cách nhau ít nhất 48 giờ, nhờ thế cơ bắp, gân và dây chằng có thể phục hồi trước khi chúng hoạt động căng thẳng trở lại.

Ngoài sức khỏe ra, các bạn cũng cần phải có một tinh thần kiên định vững vàng, đam mê khám phá, yêu mến thiên nhiên, không ngại gian khổ . . . Biết bao nhiêu người đã bỏ cuộc chỉ vì thiếu tính kiên nhẫn, lòng đam mê và không vượt qua được những gian khó, cho dù họ có sức khỏe rất tốt. Các bạn hãy nhớ rằng, thực tế không đẹp như một bức tranh phong cảnh hay như một bài thơ trữ tình đâu.

5. KIẾN THỨC VỀ THIÊN NHIÊN

Là một vấn đề rất quan trọng đối với những người chuẩn bị tiến hành các cuộc phiêu lưu mạo hiểm. Nếu không am hiểu về thiên nhiên, các bạn sẽ gặp vô vàn khó khăn trong việc sinh tồn nơi hoang dã.

Về lý thuyết: Các bạn nên đọc và nghiên cứu thật nhiều qua sách báo, phim ảnh… để tích lũy kiến thức về môi trường sinh thái, về động thực vật, về thời tiết, khí tượng, thiên văn, thủy triều. . .

Về thực hành: Các bạn nên tham gia nhiều cuộc khảo sát, thám du, chinh phục chướng ngại, cắm trại. . .  để cho quen việc tiếp xúc với thiên nhiên càng nhiều càng tốt.

Nếu không có kiến thức về thiên nhiên, các bạn có thể hoảng loạn trước những con vật xù xì gớm ghiếc nhưng vô hại và mất cảnh giác trước những con côn trùng nhỏ bé hoặc những con vật có màu sắc sặc sỡ đáng yêu nhưng lại rất nguy hiểm.

Các bạn cũng cần phải biết phân biệt được những cây, hoa, lá, rễ, củ… có thể làm thực phẩm hay thuốc chữa bệnh hoặc mang nhiều độc tố chết người. Biết tiên đoán thời tiết để khỏi bị động trước mọi hiện tượng của thiên nhiên.

Tóm lại: Có kiến thức rộng về thiên nhiên bạn mới mong có thể tồn tại giữa thiên nhiên hoang dã. Nếu không, thiên nhiên sẽ nhấn chìm bạn.

6. RÈN LUYỆN KỸ NĂNG

Để có thể tồn tại ở một nơi hoang vu khắc nghiệt, các bạn phải cần đến nhiều kỹ năng như: để kiến tạo một nơi trú ẩn, tìm ra thức ăn, tạo ra lửa, di chuyển, leo núi . . . mà không cần hoặc không có sự trợ giúp của các thiết bị hỗ trợ cơ bản. . Một số người được đào tạo ít hoặc không có đào tạo thì khó mà chủ động được trong những trường hợp như thế này. Một số người khác được đào tạo bài bản, nhưng do quá hoang mang lo sợ, không biết cách ứng dụng các kỹ năng cũng như kiến thức của mình, đành bó tay chờ chết.Chìa khóa quan trọng trong bất cứ tình huống nào là luôn sống với tinh thần và thái độ tích cực, lạc quan. Những kỹ năng và kiến thức quan trọng mà các bạn cần phải học tập và thực hành là

  • Kiến thức về thiên nhiên, khí hậu, thời tiết, môi trường, động thực vật . .
  • Các phương pháp tìm phương hướng.
  • Đọc và sử dụng bản đồ.
  • Kỹ thuật di chuyển, leo núi, vượt chướng ngại
  • Kỹ thuật lều trại và các cách làm chòi trú ẩn bằng vật liệu thiên nhiên.
  • Thủ công, nghề rừng.
  • Kỹ thuật săn bắn, đánh bắt.
  • Cách tìm nước.
  • Chế tạo vật dụng từ nguyên liệu thiên nhiên.
  • Dây và nút dây.
  • Tìm thực phẩm.
  • Biết bảo vệ sức khỏe và phòng chống các bệnh thông thường.
  • Cứu thương và cấp cứu.
  • Phương pháp tạo ra lửa.
  • Chế tạo thuyền bè, công cụ, vũ khí . . .

Hổ Hăng Hái Phạm Văn Nhân

 

Chi tiết...

Xử Lý Khi Gặp Tai Nạn Giao Thông Đường Bộ

Theo thống kê, hàng năm tai nạn giao thông trên thế giới đã cướp đi sinh mạng của rất nhiều người hơn cả các cuộc chiến tranh trên các quốc gia và lãnh thổ cộng lại; hơn cả thiên tai dịch bệnh.

Riêng tại Việt Nam, với mật độ xe cộ lưu thông và ý thức của người tham gia giao thông như hiện nay thì tai nạn giao thông là một việc xãy ra gần như thường ngày. Có thể nói tai nạn giao thông ở nước ta đã vượt quá tỷ lệ cho phép đối với các nước trên thế giới, và đang ở mức độ báo động khẩn cấp. Vì vậy, ngoài việc nâng cao ý thức chấp hành luật lệ giao thông, các bạn cũng cần hiểu biết một số biện pháp cấp cứu và thiết lập sự an toàn cũng như vừa bảo vệ hiện trường vừa để giúp đỡ các nạn nhân (và đôi khi cho chính chúng ta).

NGUYÊN NHÂN:

– Tai nạn giao thông do con người:gt

Người tham gia giao thông không chấp hành luật và các quy định về an toàn giao thông. Người đi bộ chạy qua đường bất ngờ, không quan sát… Trẻ em đùa nghịch đu bám tàu xe, đá bóng dưới lòng đường. Người dân phơi rơm rạ trên đường giao thông. Người đi xe đạp dàn hàng 3, lạng lách, vượt ẩu trước mũi xe máy, ô tô. Người đi xe máy phóng nhanh, lạng lách; lái xe ô tô uống rượu bia, không kiểm soát tốc độ v.v… Đặc biệt nguy hiểm đối với các trường hợp vô ý thức có hành vi nguy hiểm gây chết người như: rải đinh trên đường cao tốc, ném đá lên tàu, tháo ốc vít trên đường ray tàu hoả v.v…

– Tai nạn giao thông do các phương tiện giao thông:

Chất lượng xe cộ thấp kém, xe thiếu các thiết bị an toàn. Phương tiện vận chuyển quá khổ, quá tải…

Tai nạn giao thông do đường sá chất lượng xấu, thiếu biển báo, đèn hiệu, đèn chiếu sáng v.v…

CÁCH XỬ TRÍ KHI THẤY MỘT TAI NẠN GIAO THÔNG:

Được coi là tai nạn giao thông từ việc một người bị té xe đạp, xe gắn máy, đến những sự cố lớn hơn, có nhiều xe cộ và nạn nhân liên quan. Như vậy, khi gặp một tai nạn giao thông, các bạn cần phải làm gì?

  1. Kiểm tra và thiết lập sự an toàn nơi hiện trường:

Trước hết phải bảo đảm an toàn cho riêng bạn, không tiếp cận và xử lý nạn nhân nếu không kiểm soát được các mối nguy hiểm cho bản thân (và cả cho các nạn nhân); không bị gây thêm nguy hiểm:

  • Đậu xe an toàn và có thể nhìn thấy rõ hiện trường. Nếu là xe hơi, các bạn hãy cho đèn xe chớp nháygt1 để báo có tai nạn.
  • Nhờ những người xung quanh thông báo cho các tài xế khác biết để cảnh giác.
  • Nếu có thể, đặt biển báo hay đèn chiếu sáng cách hiện trường 200 – 250m về mỗi hướng.
  • Tắt công tắc của bất kỳ loại xe nào, dù máy đã ngừng. Khoá bộ phận cung cấp nhiên liệu đối với các loại xe chạy bằng xăng.
  • Cố định xe. Nếu xe ở thế bình thường, hãy dùng thắng tay để gài số lại hay đặt vật cản trước bánh xe.
  • Để ý xem có những nguy hiểm vật lý nào không? Thí dụ:

–  Có ai đó đang hút thuốc không?

–  Xe có chở các chất nguy hiểm không?

–  Có dây điện hư, đứt hay xăng chảy ra không?

–  Có cây cối, đất đá hay công trình xây dựng nào sắp sửa đổ xuống trên hiện trường knông?

–  Xe có chồm lên mép vực hay lan can thành cầu không?

–  ………

 Xử trí khi thấy trẻ em gặp tai nan giao thông:

Khi thấy trẻ em bị nạn, cần nhanh chóng đưa trẻ ra khỏi nơi nguy hiểm và gọi mọi người giúp đỡ. Tìm kiếm sự hỗ trợ y tế nhanh nhất. Sơ cứu tại chỗ, rửa vết thương bằng nước sạch hoặc băng cầm máu và tìm mọi cách đưa ngay trẻ tới cơ sở y tế càng sớm càng tốt.

 Xem xét và sơ cứu nạn nhân:

Sau khi thiết lập an toàn hiện trường, các bạn nhanh chóng tiếp cận, xem xét tất cả các nạn nhân và nên nhớ rằng: không được di chuyển nạn nhân, nhất là những nạn nhân bị thương nặng, trừ khi điều đó thật cần thiết do những nguy hiểm có thể đe dọa tính mạng nạn nhân như cháy nổ, chênh vênh bên bờ vực…

Nên áp dụng “Mô hình Cấp cứu Căn bản” (xem phần Sơ cấp cứu) để sơ cứu nạn nhân. Khi sơ cứu, trong hầu hết trường hợp việc đầu tiên là cần phải kiểm soát được đường hô hấp cho nạn nhân, làm thông đường thở. Nếu đường thở bị tắc nghẽn do đất, cát, răng giả, đờm dãi… phải dùng tay móc ra ngay.

Những người bị nặng, có nguy cơ bị đe dọa đến tính mạng thì sơ cứu trước. Những người nhẹ thì sơ cứu sau.

Hãy lục soát khắp khu vực xãy ra tai nạn để không bỏ sót nạn nhân nào bị văng ra xa hay do họ bị sốc mà bước đi trong cơn mê sảng.

  • Để nạn nhân nơi thoáng đãng, nới rộng quần áo, bỏ mũ, khăn.
  • Nếu nạn nhân hôn mê: cần cho nằm ưỡn cổ bằng cách độn gối hay áo quần quấn lại dưới hai vai, đầu nghiêng sang một bên; móc hết đờm dãi, đất cát, dị vật ở mũi, miệng. Nếu nạn nhân  bị tụt lưỡi (thở khò khè) có thể dùng tay tạm thời kéo lưỡi ra ngoài và chuyển nạn nhân ngay tới cơ sở y tế gần nhất.
  • Với người bị nhẹ (hoàn toàn tỉnh táo, không chảy máu, thậm chí đứng dậy được): cần cho nằm nghỉ ngơi. Sau đó đưa họ đến cơ sở y tế kiểm tra.
  • Nếu nạn nhân bị thương vào đầu hoặc nghi có gẫy xương, cần nẹp cố định chỗ gãy với phương tiện tại chỗ như que tre, thanh gỗ, dát giường… Thậm chí là mảnh bìa cứng đối với trẻ nhỏ. Nguyên tắc là bất động trên và dưới chỗ gãy một khớp (ví dụ nếu gãy hai xương cẳng tay thì phải bất động luôn khớp khuỷu và khớp cổ tay). Đối với gãy xương đùi khi không có dụng cụ gì để giữ cố định, có thể tạm thời buộc hai chân vào nhau; dùng chân lành có tác dụng như một cái nẹp. Sau đó chuyển nạn nhân tới cơ sở y tế gần nhất.
  • Với người bị thương nặng (trong tình trạng hôn mê): nên tiến hành sơ cứu theo 3 bước.
  • Thông đường thở: làm bệnh nhân thở được (Hô hấp nhân tạo).
  • Kiểm tra tim (“ Hồi sinh tim phổi ” nếu cần).
  • Chuyển ngay nạn nhân đến cơ sở y tế gần nhất.
  • Nếu nạn nhân bị chảy máu thì phải cầm máu tại chỗ bằng cách lấy ngón tay, nắm tay, khăn hay một cục bông đè mạnh vào vết thương. Đây là động tác rất đơn giản nhưng cầm máu hiệu quả.

 Bị bỏng:

Nếu xe bốc cháy, việc đầu tiên là quan sát hiện trường để giúp nạn nhân mà không gây tổn thương cho mình. Hãy tách nạn nhân khỏi vùng cháy, cởi bỏ quần áo nếu bén lửa, ngâm vùng bị bỏng vào nước sạch hoặc đắp khăn mát trong 15-20 phút.

Nên nhớ: Nguyên tắc khi chữa bỏng là làm mát vùng da bị tổn thương càng sớm càng tốt, không dùng nước đá hoặc nước quá lạnh để ngâm hoặc chườm. Khi thực hiện sơ cứu phải thật nhẹ nhàng, tránh gây đau, tránh làm vỡ các nốt phỏng vì dễ khiến tình trạng nhiễm trùng nặng thêm. Không bôi kem hoặc bất kỳ chất gì lên vết thương. Nếu bị bỏng mắt, cần dặn dò nạn nhân không được dụi, không cố gắng lấy dị vật trong mắt ra.

Nếu nạn nhân còn tỉnh, cần cho uống bù nước. Trong thời tiết lạnh, cần giữ ấm cho cơ thể nạn nhân. Sau đó nhanh chóng đưa họ đến cơ sở y tế gần nhất.

  Không nên:

  • Không nên gỡ bỏ bất cứ một dị vật nào ở da đầu và xương sọ. Nếu có vật nhọn đâm vào cơ thể, nhất gt2là ngực, bụng, tuyệt đối không được rút vật nhọn đó ra, vì lúc này nó có tác dụng bịt các mạch máu. Nếu rút ra máu sẽ phun mạnh, nạn nhân mất máu nhiều và có thể bị tử vong. Khi sơ cứu, các bạn nên mang găng tay hoặc túi nilon sạch để tránh lây bệnh truyền nhiễm từ nạn nhân (nếu có). Dùng tay ép chặt mép vết thương rồi chèn băng gạc quanh dị vật để cố định. Lưu ý: không băng trùm lên dị vật, chuyển nạn nhân tới cơ sở y tế.
  • Không dùng tay nâng cao đầu làm gập cổ nạn nhân vì có thể gây tổn thương cột sống cổ rất nguy hiểm.
  • Không di chuyển người bị nạn khỏi hiện trường khi chưa cố định các vùng xương gãy.
  • Không di chuyển người bị nạn bằng xe đạp, xe gắn máy vì có nhiều trường hợp gãy cột sống cổ do chở đi bị xóc, đã tử vong trước khi vào viện do liệt hô hấp.
  • Không đưa bất cứ một vật lạ, nước vào miệng người bị nạn, có thể gây tử vong do sặc, ngạt thở.

Di chuyển nạn nhân:

Không vội vàng  “nhét” nạn nhân lên một chiếc xe hơi nào đó để đưa đên bệnh viện vì đây là cách dễ dàng nhất để làm cho nạn nhân tổn thương nặng hơn.

Cần từ 2-3 người nhấc người bệnh lên chứ không bế xốc bổng hay bế gập người lại. Một người luồn tay xuống đỡ chân- hông, một người đỡ vai-đầu để tránh các di lệch cột sống; đưa đến chỗ an toàn và gọi xe cứu thương đến hoặc chuyển ngay đến bệnh viện.

Trong các trường hợp đặc biệt và không có người, có thể áp dụng các tư thế đặc biệt để di chuyển nạn nhân như bế xốc nách, kéo lê gót… nhưng nói chung cần hết sức tránh vì nếu vận chuyển không đúng còn làm nguy hại thêm cho nạn nhân./.

daosaigon.org

Chi tiết...

Ứng Phó Sóng Thần

SÓNG THẦN (TSUNAMI) LÀ GÌ?

Sóng thần (Tsunami) theo tiếng Nhật có nghĩa là “Sóng bến cảng” (Harbor Wave). Trước đây có nhiều người gọi sóng thần là sóng triều hay sóng cồn. Thật ra, sóng thần chẳng liên quan gì đến thủy triều. Vì thủy triều là do ảnh hưởng đến lực hấp dẫn của mặt trăng, mặt trời và những hành tinh, còn nguyên nhân của sóng thần là do động đất. Do đó sau một trận động đất có tâm chấn nằm dưới biển thì thường có sóng thần.

songthan

Trong những vùng duyên hải, động đất thường ít gây thiệt hại hơn là cơn sóng thần đi theo sau nó. Nó tàn phá khủng khiếp đến nỗi một cư dân vùng Maullin – Chile, sống sót sau một trận sóng thần đã nhầm lẫn nó với chiến tranh hạt nhân.

Ngày 26 tháng 12 năm 2004, một trận động đất kèm theo sóng thần Andaman – Sumatra đã quét qua vùng bờ biển Indonesia, Bangladet, Thái Lan, Srilanca… lan ra cho đến tận châu Phi, làm cho 310.000 người của 38 quốc gia (một số lớn là du khách Âu Mỹ) chết và mất tích. Phải nói đây là một thảm họa sóng thần khủng khiếp nhất của nhân loại.

Gần đây có thông tin cho rằng những hòn đảo nằm ngoài khơi Sumatra (Indonesia) có nguy cơ sẽ phải hứng chịu những trận động đất và sóng thần lớn trong thời gian sắp tới. Thảm họa này nếu xảy ra có thể có ảnh hưởng đến vùng biển Việt Nam (?)

Tuy nhiên, Viện Vật lý Địa cầu tuyên bố: chưa có cơ sở để khẳng định bờ biển Việt Nam có nguy cơ cao về sóng thần.

 Nhưng chỉ riêng những gì đã xảy ra, những thiệt hại và hậu quả vô cùng thảm khốc của các trận sóng thần trên cũng buộc chúng ta phải trả lời nghiêm túc các câu hỏi đại loại như:

–  Liệu có khả năng xảy ra sóng thần đối với vùng bờ biển Việt Nam không?

–  Nếu có thì chúng ta phải làm gì để giảm thiểu nguy cơ này?

Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Ứng dụng Công nghệ mới, thuộc Viện Khí tượng Thuỷ văn nói: “Không thể mất cảnh giác đối với nguy cơ sóng thần”

Đó là chuyện của các nhà khoa học. Nhưng còn bạn! Bạn đã biết gì về động đất và sóng thần? Và đã chuẩn bị như thế nào nếu động đất và sóng thần xảy ra? 

ỨNG PHÓ SÓNG THẦN:

Nếu bạn nghĩ rằng, một cơn sóng thần có thể đang đến do cảm nhận mặt đất đang rung chuyển dưới chân của bạn hay bạn nghe thấy một cái gì đó cảnh báo bạn. Hãy báo động cho những người chung quanh bạn nhanh chóng lên trên những vùng đất cao ngay.

 Thà có thể bị cười chê là báo động sai còn hơn là phải ân hận chứng kiến cảnh người thân kẻ chết, người thì mất tích… Tuy nhiên, không thể cứ báo động sai mãi vì không nắm được qui luật của động đất và sóng thần, cho nên các bạn cần phải tìm hiểu những điều cần biết về vị hung thần này

     Những điều cần biết về sóng thần:

  • Giống như lốc xoáy và động đất, sóng thần thường tấn công bất ngờ mà không có cảnh báo, hoặc cảnh báo trước một thời gian rất ngắn.
  • Những cơn sóng thần đánh vào vùng ven biển Thái Bình Dương hay các đại dương khác luôn luôn được phát sinh do động đất. Những trận động đất này có thể xuất hiện từ xa hoặc gần nơi bạn đang sống.
  • Một số sóng thần rất lớn, ở vùng ven biển nó có thể cao từ 10 đến 30 mét hay hơn thế nữa. Và chúng có thể di chuyển vào trong đất liền hàng trăm mét.
  • Tất cả các vùng ven biển đều có thể bị sóng thần công phá.
  • Một cơn sóng thần không phải chỉ là một ngọn sóng mà là một loạt sóng. Những cơn sóng đầu thường không phải là cái lớn nhất.
  • Sự nguy hiểm của sóng thần có thể kéo dài vài giờ kể từ khi cơn sóng đầu tiên đánh vào.
  • Sóng thần có thể di chuyển nhanh hơn tốc độ của một người đang chạy.
  • Đôi khi sóng thần dâng lên rồi lùi lại, phơi bày ra đáy biển, để rồi ập đến hung hãn hơn.
  • Sức mạnh của sóng thần thì vô song, những tảng đá vài tấn hay những con thuyền lớn có thể bị sóng thần ném vào trong đất liền hàng trăm mét. Trong vùng hoạt động của nó, nhà cửa và dinh thự đều có thể bị quét sạch.
  • Tất cả những mảng vật chất trôi nổi, di chuyển với một tốc độ lớn có thể giết chết hay làm bị thương nhiều người.
  • Sóng thần có thể xuất hiện bất cứ thời gian nào, có thể là ngày hoặc đêm.
  • Sóng thần có thể di chuyển theo những dòng sông, suối để vào sâu trong đất liền, nếu dòng sông suối đó ăn thông và gần cửa biển.

songthan1

Atwater.idd

Nằm sâu trong đất liền khoảng một dặm thế mà vùng đất Quelle, Chile vẫn bị sóng thần                                          tràn vào quét sạch trong trận động đất năm 1960

Những kiến thức dưới đây về sóng thần có thể giúp cho các bạn tự bảo vệ mình. Các bạn hãy chia sẻ những hiểu biết này với người chung quanh để giúp họ có thể sống sót sau tai nạn.

     Chú ý tới những cảnh báo của thiên nhiên:

  • Các động vật nuôi và động vật hoang dã đột nhiên hoảng loạn bỏ chạy lên cao hay vào sâu trong đất liền.
  • Các rung động nhẹ trên mặt đất của tiền chấn (chấn động nhẹ trước trận động đất).
  • Nước biển rút ra xa. Trước khi những ngọn sóng khổng lồ đánh vào bờ biển, thường thì có hiện tượng nước biển rút ra xa. (Bé Tilly Smith – 10 tuổi, – người Anh – nhờ nhớ bài học của thầy giáo dạy về những dấu hiệu nước biển rút ra xa trước khi sóng thần ập vào, đã cảnh báo và do đó cứu sống hơn 100 người dân và du khách tại bãi biển Phuket – Thái Lan trong thảm họa sóng thần ngày 26/12/2004)

–  Chú ý tới những cảnh báo chính thức: lắng nghe những cảnh báo từ radio, TV, còi báo động… Nếu khu vực của các bạn được đặt thiết bị cảnh báo sóng thần thì các bạn có thời gian để kịp sơ tán.

–  Đừng tiếc của: hãy lo bảo vệ mạng sống của các bạn hơn là lo bảo vệ tài sản. Nhiều người cứ mãi lo cất giữ và bảo vệ của cải của mình để rồi phải vong mạng vì không kịp sơ tán khi sóng thần ập đến.

–  Tuân theo sự hướng dẫn: nếu các bạn đang ở trong trường học mà nghe báo động về sóng thần, các bạn hãy làm theo sự hướng dẫn của thầy giáo hoặc các nhân viên nhà trường.

–  Hãy sơ tán ngay: nếu các bạn đang ở trong nhà mà nghe báo động về sóng thần, các bạn làm sao để toàn bộ gia đình và hàng xóm của các bạn đều biết về báo động ấy. Nếu nhà của các bạn nằm trong khu vực được cảnh báo có nguy cơ sóng thần đánh vào. Hãy sơ tán ngay.

–  Di tản với một thái độ bình tĩnh: an toàn và trật tự tới vị trí qui định hay bất kỳ chỗ nào an toàn theo sự hướng dẫn của chính quyền hay các người có thẩm quyền.

–  Lên vùng đất cao: nếu các bạn đang ở tại bãi biển hoặc gần bãi biển và bạn thấy mặt đất rung chuyển. Lập tức nhanh chóng chạy lên tới vùng đất cao mà không cần chờ đợi còi báo động.

–  Rời xa các dòng sông, suối: Nếu nó chảy thẳng ra các cửa biển gần đó.

–  Leo lên các tầng trên hay mái nhà: Một số khách sạn, toà nhà hoặc cao ốc được xây dựng chắc chắn ở ven biển, tầng trên hay mái nhà của nó có thể làm nơi ẩn náu nếu các bạn không di tản kịp. Dĩ nhiên, chỉ trừ trường hợp các bạn không di tản kịp, còn thì không nên ở lại những nơi này. Vì có thể đây là một cái bẫy.

–  Không ở lại nhà: Những căn nhà nhỏ ở ven biển thì không thể chịu nổi sóng thần. Không nên ở lại khi có cảnh báo.

–  Leo lên một cái cây: Nếu các bạn đã chạy sâu vào trong đất liền nhưng lại không có núi đồi hay vùng đất cao để mà lên. Hãy chọn một cây cao và to lớn vững chãi để leo lên và bám chắc vào. Nhiều người đã được cứu sống nhờ cách nầy.

–  Leo lên một vật nổi: Nếu các bạn bị quét bởi một cơn sóng thần. Hãy cố gắng tìm kiếm chung quanh mình một vật nổi và sử dụng nó như một cái bè

–  Một sóng thần phát sinh từ một trận động đất trong khu vực có thể sẽ đánh trước vào một số vùng nào đó trước khi còi báo động phát cảnh báo.

–  Một sóng thần phát sinh từ các vị trí đã được định vị từ xa, nói chung đủ thời gian để cho mọi người kịp thời di tản lên đến vùng cao hơn. Nhưng nếu sóng thần phát sinh tại địa phương, khi cảm thấy mặt đất rung chuyển, các bạn chỉ còn ít phút để thoát thân.

–  Những dãy đá ngầm nhô lên ở ngoài xa bờ biển có thể ngăn chận phần nào sức mạnh của sóng thần. Tuy nhiên nếu là sóng thần lớn, nó vẫn có thể lướt qua và tràn vào đất liền.

          Tránh xa các vùng thấp gần bờ biển, leo lên những vùng cao, đó là biện pháp an toàn nhất khi có cảnh báo về sóng thần.

 daosaigon.org

Chi tiết...

Ứng Phó Bão Tố

Giông bão là hiện tượng thiên tai thường thấy ở các nơi trên thế giới, nhất là các nước nằm ven biển vùng nhiệt đới. Hằng năm, bão thường xuất hiện ở miền Trung và miền Bắc nước ta nhiều lần.

Bão bắt đầu khi ánh nắng mặt trời vùng nhiệt đới khuấy đảo làm cho nước biển ấm lên bốc ra nhiều hơi nước, ngưng tụ thành những đám mây dày đặc. Đó chính là nơi tập trung khởi đầu năng lượng của một cơn bão. Đám mây này không đứng yên một chỗ mà quay tròn liên tục với vận tốc càng lúc càng nhanh hình thành nên một khu vực trống rỗng ở trung tâm, được khoa học đặt tên là mắt bão. Không khí ở tâm (mắt) bão rất êm ả và trong sáng, còn áp suất thì rất thấp (vùng áp thấp). Chính áp suất không khí giảm rất thấp ở mắt bão đã góp phần làm cho vùng bao quanh nó tích lũy thêm nhiều sức mạnh, tùy vào điều kiện nơi hình thành mà áp thấp sẽ mạnh lên thành bão hoặc tự tan đi .

Một cơn bão đang hoành hành tại Thái Bình Dương (ảnh chụp từ vệ tinh)

     Một cơn bão đang hoành hành tại Thái Bình Dương (ảnh chụp từ vệ tinh)

Giông bão lớn tàn phá còn kinh khủng hơn lốc xoáy vì nó xuất hiện trên một diện tích rộng lớn và hoành hành trong một thời gian dài hơn lốc xoáy. Ngoài những cơn gió giật với tốc độ cao, nếu ở lục địa thì nó còn kèm theo sấm sét, mưa to kéo dài, gây ra lũ lụt, trượt đất… Nếu ở vùng biển thì phát sinh thủy triều dâng cao cùng với sóng lớn, mang đến những tổn thất rất lớn về người và của.

DỰ BÁO BÃO:

Hiện nay khả năng dự báo bão của khoa học đã đạt được 5 ngày trước khi xảy ra. Đó là nói đến những cơn bão có sức gió trung bình là 150 km/giờ. Hiện tại, tất cả những dữ liệu cơ sở về thời tiết đang được cung cấp bởi các vệ tinh thời tiết, các trạm quan trắc địa lý đặt trên tàu hoặc trên các phao nổi ở bề mặt đại dương. Từ khu vực mắt bão, họ sẽ chuyển các thông tin về nhiệt độ, áp suất và độ ẩm về trung tâm phân tích dữ liệu. Từ đó, các nhà chuyên môn sẽ tính toán và đưa ra dự báo về hướng phát triển của bão, đồng thời thông báo cho dân chúng biết để chủ động đối phó, giảm thiểu thiệt hại.

ĐỐI ĐẦU VỚI CƠN BÃO:

Cũng như đối đầu với lốc xoáy, để đương đầu với những cơn bão (thường xảy ra từ mùa Hè đến mùa Thu), các bạn cũng cần phải chuẩn bị một kế hoạch cho sự sinh tồn của mình và của gia đình trước khi cơn bão ập đến. Tuy nhiên, khác với lốc xoáy, các cơn bão thường được dự báo trước một thời gian khá lâu, đủ để cho chúng ta chuẩn bị.

  • Theo dõi các thông báo về thời tiết trên radio, TV để theo dõi các biến chuyển về thời tiết, nhất là vào mùa có giông bão. Thường thì khi sắp có bão, người ta sẽ thông báo liên tục trên các thông tin đại chúng. Các bạn cần có một máy phát thanh (radio) sử dụng pin để theo dõi mọi diễn biến qua đài vì có thể điện bị cúp trong khi có bão. Hiện nay các mạng điện thoại di động đã kết hợp cùng trung tâm khí tượng quốc gia gửi các tin nhắn thông báo thông tin về bão.
  • Chỗ an toàn nhất để tránh bão là tầng hầm trong nhà, nơi không có cửa sổ. Nếu nhà bạn không có tầng hầm, hãy đến bên trong một phòng nhỏ ở giữa nhà rồi núp dưới một vật nặng và chắc chắn.
  • Trong cơn giông bão, hãy lắng nghe các thông tin về cơn bão (qua radio, TV) để biết cường độ và hướng đi của bão. Từ đó, các bạn quyết định xem nên ở nhà để chờ cơn bão đi qua hay chạy đến một nơi trú ẩn chắc chắn hơn.
    • Trong cơn bão đôi khi sẽ có một lúc gián đoạn, không mưa gió, đó là lúc mắt bão đi qua. Nên tận dụng thời gian này để dọn dẹp và gia cố nhà cửa, chạy nhanh về nhà (nếu đang ở ngoài đường)… Vì cơn bão sẽ nhanh chóng quay lại nên đừng lầm tưởng rằng cơn bão đã qua đi mà không đề phòng.
    • Nếu các bạn nghe thông báo một cơn bão đang tiến đến. Hãy chuẩn bị sẵn sàng

–  Nếu đang ở nhà thì: neo dằn nhà cửa, mái tôn, mái ngói. Gia cố vách, cửa, cửa kính, cột nhà…

–  Thu dọn các đồ phơi phóng, các bồn hoa hay những vật để trên lan can, bao lơn…

–  Đóng các cửa sổ cũng như cửa ra vào, nhất là những cửa ở trên gió. Nếu gió thổi tung một cửa của nhà bạn, thì những cơn gió sẽ ùa vào nhà và sẽ hất tung mái nhà của bạn. Có thể dùng ván để đóng thêm bên ngoài các cửa sổ, nhất là các cửa kính, đề phòng những mảnh vật bị gió thổi tông vào.

–  Khi giông bão kéo đến, nếu cần có thể tạm ngắt điện để tránh những sự cố bất ngờ.

–  Chuẩn bị sẵn đèn cầy, đèn bão, quẹt gas, đèn pin… đề phòng mất điện. Nếu có thể, tốt nhất là chuẩn bị một máy phát điện nhỏ.

–  Kiểm tra đường cống thoát nước, khai thông mương rãnh. Chuẩn bị các vật liệu chống nước tràn vào nhà.

–  Chuẩn bị chỗ trú ẩn, nếu thấy không an toàn hãy sơ tán ngay.

–  Chuẩn bị lương thực đủ cho ít nhất là 72 giờ cho mỗi thành viên trong gia đình và vật nuôi.

Nếu sau khi nghe các thông tin về cường độ và hướng đi của cơn bão mà cảm thấy căn nhà của bạn không an toàn, hãy lập tức cho gia đình di tản đến nơi trú ẩn an toàn. Khi đi nhớ mang theo túi đựng dụng cụ thiết yếu (xem phần Động đất) vì có thể các bạn và gia đình sẽ vắng nhà một thời gian.

Các cấp độ bão:

Những cơn bão được phân cấp theo thang bão Saffir-Simpson như sau:

  • Cấp 1 : Tốc độ gió từ 120 ð 150 km/giờ (tương đương gió cấp 12 theo thang gió Beaufort)
  • Cấp 2 : Tốc độ gió từ 150 ð 175 km/giờ.
  • Cấp 3 : Tốc độ gió từ 175 ð 210 km/giờ. (Siêu bão)
  • Cấp 4 : Tốc độ gió từ 210 ð 250 km/giờ.
  • Cấp 5 : Tốc độ gió từ 250 km/giờ trở lên.

 Sau cơn giông bão:

Giống như động đất, lốc xoáy, bão tố hoặc các tai nạn khác, khi tai họa qua đi thì việc trước tiên là cấp cứu các nạn nhân, dập tắt các đám cháy, xử lý các đầu mối nguy hiểm… như đã đề cập các phần trước.

daosaigon.org

Chi tiết...

Ứng Phó Lốc Xoáy

Lốc xoáy hay còn gọi là trốt, vòi rồng (Tornado) được hình thành do sự gặp gỡ của các khối không khí đối kháng nhau. Điều đó thường xảy ra trên các vùng bình nguyên rộng lớn, nhất là vùng Bắc Mỹ.

Lốc xoáy có hình dạng một cái phễu hay cái bông vụ xoáy tròn. Bên trong cơn lốc xoáy, không khí bị hút thẳng đứng rồi quay tròn với một tốc độ kinh khủng. Nếu chân phễu xoáy chạm mặt đất, nó sẽ hút mọi thứ tung lên cao rồi ném mạnh xuống đất. Tùy theo cường độ, nó có thể hút từ những mảnh giấy vụn cho đến những toa tàu lửa nặng hàng chục tấn. Lốc xoáy hình thành trên biển thì gọi là vòi rồng. Khi đó nước và đôi khi cả tôm cá bị hút vào phễu xoáy và mang đi xa có khi hàng trăm cây số rồi mới thả xuống.

locxoay

Lốc xoáy là một hiện tượng phức tạp, khó có thể dự đoán trước được. Phần lớn chỉ xuất hiện trong vài phút và di chuyển vài trăm mét. Nhưng cũng có những cơn lốc xoáy, kéo dài hàng giờ và di chuyển hàng trăm cây số, gây ra thiệt hại không thua gì một trận ném bom cấp tập.

Ở tại tâm cơn lốc xoáy, tốc độ gió có thể đạt tới vận tốc 400 – 500km/giờ. Đây là loại gió mạnh nhất trên hành tinh của chúng ta. Khi xuất hiện, nó tạo nên một âm thanh như xé tai.

May mắn thay, chúng ta không phải là loại “ếch ngồi đáy giếng” để mò mẫm chống lại cái hiện tượng mà chúng ta không thể đoán trước được như hiện tượng “lốc xoáy”. Mỗi năm, các nhà khoa học và khí tượng học lại càng có những hiểu biết hơn về sự hình thành, đặc tính và sức mạnh của những cơn lốc xoáy. Càng ngày, các dự đoán càng nhanh hơn và chính xác hơn.

Nếu các bạn đã từng xem phim “Cơn lốc xoáy” (Twister) thì các bạn cũng có thể hình dung được sức mạnh của những cơn lốc xoáy cũng như sự dũng cảm của các nhà khí tượng học, những người chuyên đi “săn bão”. Nhờ những người như họ mà nhân loại mới có được phần nào hiểu biết về sức mạnh của thiên nhiên (cái mà họ gọi là “Ngón tay của Chúa” (The finger of God).

Mùa của các cơn lốc xoáy thường từ tháng Ba đến tháng Tám hàng năm, tuy nhiên nó cũng có thể xuất hiện bất kỳ lúc nào trong năm. Hơn 80 phần trăm những cơn lốc xoáy xuất hiện khoảng từ 3 giờ chiều cho đến 7 giờ tối. Việc này giúp cho chúng ta có một khung thời gian nhất định để quan sát và phát hiện ra chúng trước khi nó ập tới.

Người ta có thể định lượng theo dấu vết để lại của cơn lốc mà phân loại cường độ của nó theo thang FUJITA dưới đây. Tuy nhiên thang đo này không thể mô tả tính chất vật lý của cơn lốc xoáy vì chúng rất đa dạng cả về cường độ lẫn đường kính cũng như thời gian xuất hiện.

LỐC HIỆN TƯỢNG CƯỜNG ĐỘ
F0 Cành cây gãy. Biển báo giao thông cong. 60-110km/g
F1 Mái ngói bị tốc, xe bị đẩy ngang hay lật. 110-170km/g
F2 Cây ngã, xe nhỏ bị đưa đi, nhà gỗ bị đổ. 170-240km/g
F3 Tường đổ, tàu hoả lật, đồ vật nhẹ bốc lên. 240-320km/g
F4 Vật nặng, xe hơi, thú vật bị bốc cao. 320-410km/g
F5 Mọi vật trên mặt đất đều bị cuốn đi. 410-500km/g

Ngày nay, dù đã có những mạng lưới báo động ngày càng tinh xảo, nhưng con người vẫn còn bị bất ngờ do chủ quan hay thiếu thông tin và khi cơn lốc xoáy ập đến thì đã quá muộn.

PHÒNG CHỐNG NHỮNG CƠN LỐC XOÁY:

Một khi các bạn đã biết về sức mạnh khủng khiếp của một cơn lốc xoáy thì các bạn cũng cần phải biết một số bí quyết để phòng chống nó. Nhiều người có thể nghĩ rằng, họ chỉ lo có một việc là cái phễu xoáy đó đừng có quét qua trên họ, mà không hề biết cách chuẩn bị trước cũng như các công việc phải làm sau khi cơn lốc qua đi. Như thế, sẽ giảm bớt những thiệt hại hay thương vong mà đáng lý ra không phải có.

Chuẩn bị đối phó với những cơn lốc xoáy:

Tốt nhất là các bạn phải biết chuẩn bị sẵn sàng trước khi có một cơn lốc xoáy ập đến.

  • Xác định vị trí ẩn núp tốt và an toàn nhất trong nhà của bạn và cả nơi bạn làm việc.
  • Hầm ngầm là chỗ trú ẩn để tránh lốc xoáy là tốt nhất. Nếu không có hầm ngầm thì một phòng ở giữa nhà hoặc hành lang ở tầng trệt.
  • Nếu nhà bạn nằm trên hành lang của những cơn lốc xoáy. Bạn cần phải biết những nơi mà bạn và gia đình bạn có thể ẩn núp, gần những nơi mà bạn và gia đình thường sinh hoạt nhiều nhất, chẳng hạn như những cao ốc công cộng, bệnh viện, siêu thị, trường học, nhà thờ…
  • Hướng dẫn cho mọi thành viên trong gia đình, nhất là trẻ em biết chạy vào những nơi trú ẩn gần nhất khi có báo động.
  • Ấn định nơi chốn và thời gian gia đình của bạn sẽ gặp nhau sau khi tai họa qua đi.
  • Chụp hình cơ ngơi của bạn và photo các giấy tờ quan trọng rồi để trong một cái hộp. Cất cái hộp ấy ở một nơi an toàn, bên ngoài căn nhà của bạn để làm cơ sở và bằng chứng pháp lý về sau.
  • Những vùng thường xuyên xảy ra lốc xoáy, người ta thường lập những trạm quan sát để thông báo kịp thời cho cư dân trong vùng. Hãy lắng nghe những thông báo và hướng dẫn của họ trên radio, TV…
  • Khi nghe thông báo, hãy quan sát bầu trời. Nếu các bạn thấy bất kỳ một đám mây hình phễu quay vòng vòng nào, hãy lập tức gọi điện cho chính quyền địa phương. Nếu có vẻ như chúng sẽ quét ngang chỗ của bạn, hãy lập tức tìm nơi trú ẩn tại các tòa nhà hay các công trình xây dựng kiên cố càng sớm càng tốt.
  • Trong thời gian được cảnh báo, mọi người phải ở nơi trú ẩn và mở radio hoặc TV lên để theo dõi tình hình, và chờ cho đến khi nào được thông báo “an toàn” mới được rời khỏi nơi đó.
  • Có một thứ mà chúng tôi không thể đề cập tới được, đó là sự bén nhạy trong cảm nhận của bạn về việc xác định bất kỳ sự nguy hiểm nào. Cho dù ở trong vùng của bạn không có hệ thống báo động lốc xoáy thì một số điềm báo cũng giúp cho bạn tiên đoán là sắp có một trận lốc xoáy. Thí dụ: Nếu các bạn thấy mây dông với những vẩy nhỏ và tròn ở phía dưới (người ta gọi là mây vú) thì đó là dấu hiệu sắp có lốc xoáy, hãy chuẩn bị đề phòng.

locxoay1

  • Nếu trong vùng có lốc xoáy đang đe dọa thì bầu trời chung quanh đột ngột tối đen, không khí nặng nề oi bức và bạn bắt đầu nghe một âm thanh đều đều.
  • Quan sát hành vi của các con vật nuôi của bạn xem có gì khác thường không? Có vẻ lo lắng cuống cuồng không? Các bầy chim hoang dã trong vùng có bay một cách nháo nhác hoảng loạn không?
  • Nếu bạn nhìn thấy “cái vòi” của cơn lốc xoáy từ xa qua các rặng cây mà nó có vẻ như không di chuyển sang trái cũng như sang phải thì đúng là nó đang đi thẳng tới ngay bạn đó. Tìm kiếm chỗ trú ẩn ngay.
  • Khi cơn lốc xoáy ập đến, thì âm thanh của nó khủng khiếp giống như âm thanh của một chiếc phản lực cơ Jumbo cất cánh ngay ngay trên đầu của bạn. Nếu bạn không sống ở gần đường băng của một phi trường lớn thì có lẽ bạn chưa bao giờ nghe được một âm thanh như vậy. Lúc này thì đừng lo lắng hay tò mò đi ra ngoài để kiểm tra, đã quá trễ để làm việc đó.
  • Nếu có một cơn lốc xoáy bất ngờ tấn công khu vực của chúng ta. Một lời khuyên đơn giản nhất. Tìm ngay chỗ trú ẩn.

ỨNG PHÓ LỐC XOÁY:

Khi một cơn lốc xoáy đánh vào khu vực của chúng ta, các bạn hãy hành động như sau:

 Nếu đang ở trong nhà:

  • Chạy nhanh tới nơi trú ẩn mà bạn đã chuẩn bị trước và ở đó cho đến khi cơn lốc xoáy qua đi. Nếu không có thì vào một phòng nhỏ không có cửa sổ (như phòng tắm, nhà kho…)
  • Sử dụng gối, nệm ghế salon… hay cánh tay của bạn để bảo vệ đầu và cổ.
  • Núp dưới một vật nặng và giữ chặt nó.
  • Nếu đang ở trong một nhà di động (mobile home) hãy ra ngoài và tìm một chỗ trú ẩn khác. Một nhà di động dễ dàng bị lật nhào bởi cơn lốc xoáy nếu không được neo dằn cẩn thận.

Đang ở nơi công cộng:

Trường học, bệnh viện, nhà máy, trung tâm thương mại…

  • Đi xuống tầng hầm, phòng trung tâm, phòng tắm, nhà kho… nơi nào càng thấp càng tốt.
  • Tránh những nơi có mái rộng như hội trường, phòng ăn uống, phòng tập thể dục, đại sảnh…
  • Tránh xa cửa sổ và chỗ trống trải.
  • Núp dưới một cái bàn hay vật nặng và giữ chặt nó.

Đang ở ngoài trời:

  • Nếu có thể thì chạy nhanh vào bên trong một toà nhà vững chãi.
  • Nếu không có hầm trú ẩn hay không có thời gian để chạy vào nhà, hãy nằm dài xuống một đường mương, chui vào một cống nước, núp dưới một cái hố…
  • Dùng cánh tay để che chở đầu và cổ của bạn.

Đang ở trong xe:

Đừng bao giờ cố gắng chạy thoát một cơn lốc xoáy bằng xe (trừ trường hợp đang ở một xa lộ trống trải). Mưa đá và các cơn mưa nặng hạt cũng như các xe cộ khác trên đường sẽ làm cản trở việc di chuyển của bạn. Trong khi đó cơn lốc lại có thể đi chuyển bất kỳ phương hướng nào nó muốn với tốc độ có thể lên đến 120 km/giờ và nó có thể nhẹ nhàng nâng chiếc xe của bạn lên và ném nó xuyên qua không khí.

  • Dừng xe lại nhưng không đậu dưới các cây lớn, trụ điện, dây điện và các vật có thể ngã đè lên xe của bạn.
  • Rời khỏi xe ngay lập tức và chạy nhanh vào bên trong một toà nhà để tìm chỗ trú ẩn.
  • Nếu không có hầm trú ẩn hay không có thời gian để chạy vào nhà, hãy nằm dài xuống một đường mương, chui vào một cống nước, núp dưới một cái hố… cách xa xe của bạn.
  • Dùng cánh tay để che chở đầu và cổ của bạn.

SAU CƠN LỐC XOÁY:

Giống như động đất, bão tố hoặc các tai nạn khác, khi tai họa qua đi thì việc trước tiên là cấp cứu các nạn nhân, dập tắt các đám cháy, xử lý các đầu mối nguy hiểm…

  • Mang một đôi giày có đế tốt để tránh gây thương tích từ những mảnh vỡ, đinh nhọn, dằm cây…
  • Tự kiểm tra và chữa trị các vết thương của chính mình.
  • Cấp cứu và di tản những người chung quanh.
  • Nếu ngửi thấy mùi khí ga hay mùi các hóa chất, hãy tránh xa khu vực đó ngay.
  • Kiểm tra ống dẫn ga, đường dây điện, ống nước… nếu cần thì chính bạn hay nhờ người khác gia cố hay sửa chữa ngay.
  • Lắng nghe tin tức từ radio, truyền hình để biết những thông tin hay hướng dẫn cần thiết.
  • Kiểm tra những nhà hàng xóm láng giềng của bạn, có thể họ đang cần sự giúp đỡ, nhất những trẻ em, người già và người tàn tật.
  • Không lái xe đi đâu trừ trường hợp khẩn cấp để đường phố thông thoáng. Ưu tiên cho các loại xe cấp cứu, chữa cháy…
  • Quay phim hay chụp hình những cảnh quang bị tàn phá trong khu vực để làm tư liệu cho những ai cần đến.

GHI CHÚ QUAN TRỌNG:

  1. Hầm ngầm ở trong nhà là nơi trú ẩn an toàn và tốt nhất đối với những cơn lốc xoáy.
  2. Lốc xoáy tấn công với những cơn gió có tốc độ kinh hồn, nó có thể lên đến 400 – 500 km/giờ. Những cơn gió này có thể nhổ bật gốc những cây đại thụ và một số kiến trúc trong vòng vài giây.
  3. Những thương vong liên quan đến lốc xoáy thường là do các kiến trúc sụp đổ, do bị trúng các vật hay các mảnh bay loạn xạ trong không trung, bị hất tung lên rồi ném xuống đất khi đang ở ngoài trời hay ở trong xe hơi…
  4. Nếu cơn lốc xoáy có kèm theo giông bão thì thiệt hại khó mà lường được.

Bởi SaigonScouts

Chi tiết...