BÀI VIẾT MỚI NHẤT
Qui định về Bia rượu trong hoạt động Hướng Đạo
Bia rượu và Hướng Đạo Bia rượu làm phát sinh một số vấn đề cả đối với thanh thiếu nhi... chi tiết
ĐỂ SINH TỒN TRONG RỪNG
Biết đâu trong một chuyến lang thang ngoài trời để ngắm nhìn cảnh vật, khám phá thiên nhiên, sưu... chi tiết
KỸ NĂNG CẦN BIẾT KHI VÀO RỪNG
Khám phá một khu rừng mưa nhiệt đới là một trong những trải nghiệm du lịch thú vị và... chi tiết
TẠO RA LỬA
Từ ngàn xưa, khi tổ tiên chúng ta còn sống trong hang động, đã biết dùng lửa. Có lẽ... chi tiết
PHỔ CẬP BƠI LỘI – DẠY MỘT GIỜ BIẾT BƠI
Bài này mô tả cách triển khai dạy bơi cho trẻ tuổi thiếu niên biết cách bơi trườn sấp,... chi tiết
CHẾ TẠO VÀ SỬ DỤNG CUNG TÊN
Cung tên là loại vũ khí tầm xa lâu đời và hiệu quả, khởi từ công cụ săn bắn... chi tiết
LỌC VÀ KHỬ TRÙNG NƯỚC NƠI HOANG DÃ
Dù có khát đến đâu các bạn cũng đừng uống nước dơ bẩn hay nước tiểu. Các chất cặn... chi tiết
TÌM NƯỚC TRÊN ĐƯỜNG MƯU SINH
Cơ thể của chúng ta chứa khoảng 70% nước, nhưng cũng dễ mất nước qua hệ bài tiết, cho... chi tiết
CHƯƠNG TRÌNH ÔM CÂY SỐNG SÓT
A. LỊCH SỬ CHƯƠNG TRÌNH “Hug-a-Tree-and-Survive” Vào một ngày Thứ Bảy tháng Hai năm 1981, ba anh em nhà Beveridge... chi tiết
Ứng Phó Hỏa Hoạn
Ứng Phó Hỏa Hoạn Hỏa hoạn là sự cháy xảy ra ngòai sự kiểm soát của con người, gây thiệt... chi tiết
KỸ NĂNG TỔNG HỢP
Qui định về Bia rượu trong hoạt động Hướng Đạo
Bia rượu và Hướng Đạo
Bia rượu làm phát sinh một số vấn đề cả đối với thanh thiếu nhi và Huynh trưởng
Hướng dẫn dưới đây là để giải quyết những câu hỏi liên quan đến việc sử dụng bia rượu có thể xảy ra trong môi trường sinh hoạt Hướng Đạo.
Dẫn nhập
Bia rượu là một phần của cuộc sống của rất nhiều người, bất kể là chúng ta có sử dụng nó hay không. Vấn đề của việc sử dụng bia rượu không chỉ nằm ở việc ảnh hưởng đến sức khỏe. Uống bia rượu có liên quan đến những mối nguy thật sự. Mức độ rủi ro phụ thuộc vào người đang uống rượu là ai, uống bao nhiêu và uống trong tình huống nào.
Uống bất kỳ một lượng chất có cồn nào đều ảnh hưởng đến cơ thể và có thể làm chậm một cách nghiêm trọng đến khả năng suy xét cũng như sự nhanh nhạy trong phản ứng. Trong vòng vài phút sau khi sử dụng, bia rượu được hấp thụ vào trong máu và tiếp cận đến não làm suy giảm chức năng của não ngay lập tức. Phải mất hơn một giờ để cơ thể của một người lớn xử lý một lượng bia rượu.
Thanh thiếu nhi thường tìm hiểu về bia rượu bằng cách tự thử chúng, quan sát người khác và thông qua ba mẹ, ở trường học và các kênh truyền thông như các quảng cáo, v.v… Là một người lớn hoạt động trong Hướng Đạo, bạn là hình mẫu cho thanh thiếu nhi. Thanh thiếu nhi thì lại rất ấn tượng và chắc chắn sẽ bị ảnh hưởng bởi những người lớn mà chúng tôn trọng. Uống bia rượu không có nghĩa là người lớn đã tạo ra một ví dụ xấu đối với thanh thiếu nhi. Tuy nhiên, trong một số trường hợp nhất định, việc uống bia rượu có nguy cơ ảnh hưởng đến người lớn trong trách nhiệm bảo vệ và chăm sóc thanh thiếu nhi.
Chính sách đảm bảo an toàn của Đạo Sài Gòn
Đạo Sài Gòn nói riêng cũng như Hội Hướng Đạo nói chung có một chính sách quan trọng, nó đòi hỏi phong trào Hướng Đạo phải đảm bảo an toàn, không làm nguy hại đến sức khỏe và thực tế điều đó đã được thực hiện. Tất cả những người lớn tham gia phong trào Hướng Đạo cần phải có thể chất và tinh thần phù hợp để thực hiện trách nhiệm của họ trong lĩnh vực đảm nhận. Khi nhận lãnh một trách nhiệm nào đó đối với thanh thiếu nhi, người lớn không được uống rượu bia.
Quy chế của Đạo Sài Gòn
Người lớn không được uống bia rượu khi họ đang chịu trách nhiệm trực tiếp đối với thanh thiếu nhi trong một hoạt động Hướng Đạo và không được phép cho thanh thiếu nhi (dưới 18 tuổi) uống bia rượu trong các hoạt động Hướng Đạo.
Những điều nên làm
Trong các sự kiện Hướng Đạo có sự tham dự của những người dưới 18 tuổi, những điều sau đây sẽ được áp dụng:
- Người dưới 18 tuổi không được uống rượu trong bất kỳ trường hợp nào.
- Tại bất kỳ thời điểm nào phải có tỷ lệ quy định người lớn chịu trách nhiệm không được sử dụng bia rượu (tối thiểu là hai người) và đánh giá rủi ro tại chỗ tùy thuộc vào quy mô và tính chất của sự kiện.
- Nói chung, người lớn không nên uống rượu khi có mặt các em dưới 18 tuổi. Đây là quy định nghiêm ngặt cần tuân thủ, mặc dù có vài trường hợp ngoại lệ, ví dụ như trong hoạt động gây quỹ và các sự kiện xã hội. Lúc đó, việc tuân thủ cần được quyết định, giải quyết bằng cách đánh giá rủi ro.
- Nếu người lớn sử dụng bia rượu, nên được bố trí trong một khu vực tách biệt với những thanh thiếu nhi, và cần có một khu vực chỉ dành riêng cho người lớn, được xác định rõ ràng, mà các em không có quyền tiếp cận. Điều này được chấp nhận nhưng không phải lúc nào cũng được phép trong các hoạt động gây quỹ và sự kiện xã hội.
- Người lớn uống bia rượu chú ý luôn luôn tuân thủ qui tắc “đặt việc giáo dục thanh thiếu nhi lên trên hết”, ngay cả khi họ không trực tiếp chịu trách nhiệm liên quan đến thanh thiếu nhi.
- Cần lưu ý đến những tác động có thể có của bia rượu và cách nó có thể ảnh hưởng đến khả năng một cá nhân hoàn thành trách nhiệm Hướng Đạo đã đảm nhận. Điều này nên là một phần của việc đánh giá rủi ro (ví dụ nếu một người nào đó uống quá mức họ có thể sẽ không hiệu quả trong việc thực hiện nhiệm vụ sáng hôm sau).
- Nên xem xét và đưa ra các hoạt động không có việc sử dụng bia rượu và quan tâm đến đặc trưng văn hóa, tôn giáo của tất cả những người tham gia sự kiện.
- Bất kỳ những hội, nhóm tình nguyện viên, và tổ chức liên kết hỗ trợ Hướng Đạo nên áp dụng các hướng dẫn về sử dụng bia rượu giống với các huynh trưởng Hướng Đạo.
- Tất cả thanh thiếu nhi và người lớn nên nhận thức được các tiêu chuẩn về hành vi được mong đợi. Cách tốt nhất là phải lập quy tắc ứng xử trước mỗi sự kiện Hướng Đạo.
- Thanh thiếu nhi và người lớn cần được trợ giúp để hiểu các vấn đề liên quan đến sử dụng bia rượu và các cách tiếp cận thông tin, nhận lời khuyên khi cần đưa ra quyết định liên quan.
Thông tin tham khảo
Nội dung trên được cung cấp theo sự hướng dẫn của Viện Nghiên cứu Bia rượu và Quỹ Từ thiện Giảm thiểu Hậu quả Bia rượu Anh quốc. Để có thêm thông tin, vui lòng truy cập:
ỨNG PHÓ TÌNH HUỐNG KHẨN CẤP
CHƯƠNG TRÌNH ÔM CÂY SỐNG SÓT
A. LỊCH SỬ CHƯƠNG TRÌNH “Hug-a-Tree-and-Survive”
Vào một ngày Thứ Bảy tháng Hai năm 1981, ba anh em nhà Beveridge đã cùng nhau đi lên Núi Palomar, một ngọn núi cách khoảng 60 dặm về phía Đông Bắc của San Diego, California. Họ đi trên con đường mòn tự nhiên cách nửa dặm từ khu cắm trại, nơi cha mẹ của họ đang chuẩn bị cho bữa ăn trưa. Hai trong số các anh em tin rằng Jimmy Beveridge 9 tuổi đã chạy đua với họ để trở lại nơi cắm trại, nhưng em đã không trở lại.
Gia đình đã bỏ ra một giờ để tìm kiếm em nhưng không thấy, họ vội liên lạc với Sở Kiểm Lâm và Sở Cảnh Sát. Điều thường xảy ra trong tháng Hai ở miền Nam California là thời tiết thất thường, không thể đoán trước được. Ban ngày có thể trời nắng đẹp và ấm áp. Nhưng vào ban đêm thì những đám mây và sương mù bao phủ ngọn núi, làm cho nhiệt độ giảm xuống rất thấp.
Đến ngày Thứ Hai, trời đổ mưa gần như liên tục, mây và sương mù vẫn tiếp tục bao phủ đỉnh núi. Các máy bay trực thăng chỉ có thể bay khi những đám mây tan đi, là điều kiện cần cho một chuyến bay an toàn. Gió và mưa đã vô hiệu hóa mùi của Jimmy. Vì vậy các con chó đánh hơi đành phải bất lực. Hy vọng duy nhất là phải tổ chức một cuộc tìm kiếm quy mô có hệ thống trên toàn bộ khu vực, và cầu nguyện để để sớm nhận ra dù chỉ một dấu hiệu nhỏ của cậu bé.
Sáng ngày Thứ Ba, thời tiết đột nhiên thay đổi và mặt trời xuất hiện. Có khoảng 400 người tình nguyện tìm kiếm tại hiện trường, trong đó có hơn 200 lính Thủy quân lục chiến. Cuộc tìm kiếm được tổ chức lớn nhất trong lịch sử của San Diego County. Chiều hôm đó, người ta tìm thấy chiếc áo khoác và một chiếc giày của cậu bé. Nhờ đó mà hướng đi cuối cùng của cậu bé đã được xác định. Sáng ngày Thứ Tư, thi thể của Jimmy đã được tìm thấy, cuộn tròn bên cạnh một gốc cây trong một khe núi, khoảng hai dặm từ khu cắm trại. Em ấy đã chết vì hạ thân nhiệt.
Một nỗi đau buồn khôn xiết đã bao phủ lên gia đình cậu bé và những người tham gia cuộc tìm kiếm. Đó là một cảm giác đau đớn và thât vọng tột cùng, in sâu vào tâm khảm mỗi người trong nhiều tháng sau đó. Nỗi đau mà trong đó vì một cậu bé đã mất đi mạng sống, và vì một cảm giác sai lầm lớn đã xảy ra mà không có ai để đổ lỗi.
Nhiều người bị tác động mạnh bởi thảm kịch này và họ mong muốn tìm một phương cách nào đó để ngăn chặn nó xảy ra lần nữa. Thảm kịch gặm nhấm tâm hồn Ab Taylor, một lính tuần tra theo dấu vết nổi tiếng, và Tom Jacobs, một nhà văn kiêm nhiếp ảnh gia. Cả hai đều là thành viên trong đội tìm kiếm Jimmy. Đây là lần đầu tiên ông bị thất bại đau đớn trong suốt ba mươi mốt năm làm nghề theo dấu vết của Taylor, ông đã không thể tìm thấy một đứa trẻ bị mất tích mà còn sống. Sự đau khổ khiến ông phải hợp tác với Jacobs, Jackie Heet, và Dorothy Taylor trong việc thiết kế một một chương trình để dạy trẻ em ở lứa tuổi 5-12, các nguyên tắc rất cơ bản để có thể lưu trú an toàn ở nơi hoang dã. Nguồn gốc tên của chương trình được lấy từ thông điệp chính của nó: Nếu bạn bị thất lạc, phải ở lại – Hug-a-Tree (nghĩa là hãy Ôm một cây) – cho đến khi nhóm cứu hộ đến.
Trong những thập kỷ sau đó, các nhà khai sáng chương trình ban đầu cùng với một số người khác, bao gồm cả Lillian Taylor (vợ của Ab) cam kết – đào tạo hàng trăm tình nguyện viên để phổ biến chương trình. Tính đến thời điểm này, chương trình đã có được một mức độ thành công đáng kể tại Hoa Kỳ. Trong năm 1999, ý niệm của chương trình đã được du nhập sang Thụy Điển và chương trình bắt đầu được trình bày bởi các tình nguyện viên ở Thụy Điển. Vào năm 2001, phát triển sang Canada và đã được huấn luyện cho RCMP (Royal Canadian Mounted police – Kỵ cảnh Hoàng gia Canada). Và rồi đến một vụ bùng nổ về số lượng trẻ em được chương trình huấn luyện ở Bắc Mỹ khi Hướng đạo Hoa Kỳ đã đưa chương trình này vào huấn luyện cho Ngành Ấu.
Năm 2005, Ab Taylor tặng bản quyền chương trình Ôm cây Sống sót và các tài liệu cho Hiệp hội Quốc gia Tìm kiếm Cứu nạn (Nasar). Mục đích là để Nasar hiện đại hóa chương trình và tiếp tục phổ biến rộng rãi đến với trẻ em. Trong năm 2007, sau hai năm phát triển và áp dụng, người ta góp thời gian và tiền bạc quay một đoạn video mới, để phân phát và sử dụng trong dự án. Trong năm 2008, chương trình huấn luyện bằng video mới được thành lập, giúp cho họ biết cách làm thế nào để trình bày các chương trình, kèm theo nhiều tài liệu hỗ trợ mới được soạn và phát hành (ví dụ: cẩm nang, biểu ngữ, bản tin, tài liệu trình bày …).
Đó là tâm nguyện chân thành của những người đã đóng góp vào dự án này, để cho tất cả trẻ em sẽ có một ngày nào đó được tiếp xúc với các nguyên tắc cứu sinh của chương trình Ôm cây Sống sót.
B. NGUYÊN TẮC CƠ BẢN
Sau đây là 7 nguyên tắc cơ bản của Chương trình “Ôm cây Sống sót” để giúp cứu mạng sống một con người:
- Báo cho người lớn. Em đi đâu? Khi nào? Với ai? Để làm gì? Khi nào thì về?
- “Ôm cây”. Ngay sau khi em nhận ra rằng mình bị lạc, có nghĩa là dừng lại và “ôm” một cái cây, không đi tiếp. Nếu em càng ở gần nơi mà em được nhìn thấy lần cuối, em càng có cơ hội sẽ được tìm thấy một cách nhanh chóng hơn. Càng đi thì bị lạc càng xa hơn và càng khó tìm hơn.
- Tạo ra một nơi trú ẩn. Thật dễ dàng nếu em mang theo một tấm bạt phù hợp với túi của đeo lưng – có thể đó là một túi nhựa lớn, một tấm chăn, bạt… Cắt hoặc xé một lỗ ở giữa để cho đầu của em vào như một poncho. (Tuy nhiên, hãy giữ cho khuôn mặt của em ló ra để em có thể thở)
- Tiết kiệm năng lượng cơ thể. Nếu thời tiết bắt đầu lạnh, hãy cuộn tròn như một con thú bị lạnh. Bảo tồn thân nhiệt và năng lượng cơ thể của em. Rúc trong bụi cây, hốc cây hoặc bất cứ thứ gì mà có thể bảo vệ em khỏi những luồng gió.
- Tự làm cho mình lớn lên – Để cho máy bay trực thăng có thể nhìn thấy em dễ dàng. Nếu có thể, em nên tìm một gốc cây trú ẩn gần nơi trống trải. Nếu phát hiện một chiếc máy bay đang tìm kiếm, thì ra chỗ trống vẩy tay hay nằm ngửa dang rộng tay chân ra trên mặt đất và khua tay lên xuống. Nếu có áo màu sáng hay sặc sỡ thì nên mặc bên ngoài.
- Tạo ra những tiếng động lớn – Ngoài ra, em phải luôn luôn mang theo một cái còi khi em sinh hoạt ngoài trời, để em có thể tạo ra tiếng kêu lớn, thu hút sự chú ý của lực lượng cứu hộ. Thổi còi, kêu lớn, gõ vào thân cây rỗng hoặc đập các tảng đá với nhau.
- Trả lời các tiếng gọi – Hãy nhớ rằng mọi người đang tìm kiếm em. Nếu em nghe tiếng mọi người gọi, đừng sợ hãi, hãy kêu lớn để trả lời họ. Họ đang làm hết sức mình để tìm kiếm. Và họ sẽ không từ bỏ cuộc tìm kiếm khi chưa tìm thấy em. Hãy trả lời cho họ, em sẽ được cứu.
C. ĐỀ PHÒNG BỊ LẠC
Luôn luôn ở lại với gia đình của các em. Không đi lang thang một mình. Lúc nào cũng mang theo một cái còi để báo hiệu hay kêu gọi sự giúp đỡ nếu bạn bị lạc. Thổi ba tiếng còi có nghĩa là “tình huống khẩn cấp! cần giúp đỡ”. Tiếng còi ở trong vùng hoang dã vang xa hơn tiếng kêu của các em, và cũng đỡ mệt và đỡ khan cổ hơn.
Trong cơn giông tố, tránh xa các đỉnh đồi và cây các cây đơn độc, vì có thể thu hút sét.
Các dặn dò khác khi bị lạc:
>>Hãy để lại dấu vết
Cho dù lên kế hoạch cẩn thận và có hướng dẫn rõ ràng để thực hiện theo các kế hoạch đề ra, thế nhưng đôi khi vẫn có một ai đó tách ra khỏi nhóm và bị lạc. Khi đi bộ đường dài hay băng rừng mà sợ bị thất lạc, các em cần phải biết cách lưu lại những dấu vết để cho mình có thể tìm đường quay lại hoặc những người tìm kiếm có thể theo đó mà lần ra chúng ta.
Để lại dấu vết dễ nhận thấy làm tín hiệu trên đường đi của các em như: vạt một nhát dao vào thân cây, bẻ gãy những cành cây, cột túm những bụi cỏ cao, sắp xếp đá hay cành cây theo một quy ước, cột vải vụn lên các cây nhỏ… Những dấu hiệu này phải dễ dàng phân biệt được với những dấu vết do thú vật hay thiên nhiên tạo ra. Ghi lại màu sắc quần áo của các em trên một mảnh giấy và để nó lại cùng với dấu vết của các em.
Nếu có một người nào đó bị tách ra khỏi nhóm một thời gian mà không thấy họ quay trở lại, chúng ta phải báo cho nhà chức trách và cung cấp cho họ các thông tin cần thiết cho việc tìm kiếm.
>>Hãy ở lại tại chỗ
Nếu các em nhận thấy mình đã bị lạc, ngồi xuống ở nột nơi trống trải dễ nhìn thấy và chờ đợi. Những người tìm kiếm sẽ tìm thấy em. Đừng cố gắng tìm đường quay trở lại, vì như vậy em có thể bị lạc xa hơn, làm cho những người tìm kiếm khó phát hiện ra em hơn.
Bởi: Hổ Hăng Hái Phạm Văn Nhân
KỸ NĂNG SINH TỒN
ĐỂ SINH TỒN TRONG RỪNG
Biết đâu trong một chuyến lang thang ngoài trời để ngắm nhìn cảnh vật, khám phá thiên nhiên, sưu tầm các tiêu bản … rồi đột nhiên bạn thấy chung quanh mình hoàn toàn yên ắng, cô độc giữa rừng sâu. Bạn đã bị lạc!
Điều gì sẽ đến với bạn nếu bạn không thể tìm được đường ra? Bị lạc trong rừng có thể là một tình huống đáng sợ, và để sống sót một mình trong hoang dã, các bạn cần phải có một số kỹ năng và kiến thức, sự kiên nhẫn, biết sử dụng những món quà mà thiên nhiên cung cấp một cách khôn ngoan. Nếu bạn muốn biết làm thế nào để sống sót trong rừng, chỉ cần chuẩn bị các việc sau sau
CHUẨN BỊ TRƯỚC KHI VÀO RỪNG
Nghiên tìm hiểu môi trường xung quanh
Đừng đi vào nơi hoang dã nếu bạn chưa có được một sự hiểu biết vững chắc về môi trường nơi đó. Hãy nghiên cứu trên bản đồ khu vực nơi mà bạn đang chuẩn bị tiến hành cuộc khám phá, và khi đi nhớ mang theo nó (bản đồ) với bạn. Như vậy sẽ làm giảm thiểu nguy cơ bị thất lạc xuống rất nhiều.
Ghi nhớ về hệ thực vật, động vật và đất đai của khu vực bạn đang khám phá. Kiến thức về các loài thực vật động vật và đất đai địa phương có thể cứu sống bạn.
Hãy chắc chắn rằng bạn đã ăn uống đầy đủ trước khi khởi hành, và đảm bảo một ai đó biết bạn đi đâu và bao giờ thì bạn về. Đó là một cách dự phòng. Khi một người nào đó nhận ra rằng bạn không về đúng như lịch hẹn, họ sẽ nhanh chóng thông báo cho các đội cứu hộ, và cho họ biết khu vực mà họ có thể bắt đầu tìm kiếm bạn.
Mang theo dụng cụ mưu sinh
Một số dụng cụ tồn tại cơ bản như một con dao, đá đánh lửa (hay diêm không thấm nước), một số dây (dây dù là tốt nhất), một cái còi, tấm bạt hay poncho, một gương tín hiệu, thuốc lọc nước và một la bàn. Từng đó thôi cũng đủ tạo nên sự khác biệt giữa sự sống và cái chết. Hãy luôn mang theo những vật này bên người bạn, thậm chí ngay cả khi bạn chỉ ra ngoài để đi dạo trong một ngày mà thôi.
Nếu có thể, bạn nên có một con dao mưu sinh, loại dao có lưỡi cố định với một chuôi dao rỗng, trong đó dựng la bàn và một số vật dụng linh tinh như đá lửa, kim chỉ, lưỡi câu, dây câu … Một con dao xếp chỉ nên được sử dụng như là một vật dự phòng, mặc dù có nó thì vẫn tốt hơn là không có gì.
Cho dù các bạn có tất cả các thiết bị thì cũng vô ích nếu bạn không thể sử dụng nó cho đúng cách. Hãy chắc chắn là bạn đã thực hành nhiều lần trong một môi trường an toàn trước khi mạo hiểm vào nơi hoang dã.
Đừng quên mang theo một túi sơ cứu. Bạn nên mang theo thuốc sát trùng và nhíp để loại bỏ mảnh vụn có thể làm nhiễm trùng.
Bạn nên mang theo một cái poncho (áo mưa hình vuông có mũ trùm ở giữa) nó có thể được sử dụng rất đa dạng như để ngăn chặn gió và nước mưa, quấn quanh cơ thể để giữ ấm, chống hạ thân nhiệt, quấn hành trang để làm phao vượt sông, căng lên làm lều trú ẩn, túm hai đầu để làm võng, lót nằm để chống hơi đất …
Mang theo bao cao su. Điều này nghe có vẻ ngớ ngẩn và buồn cười. Nhưng bạn biết không, bao cao su có thể chứa tới một gallon (khoảng 4 lít) nước, đây là một ân sủng cứu độ cho bạn, vì bạn sẽ rất cần nước để tồn tại và bao cao su thì có thể thay thế nột bình chứa nước (nên bỏ bao cao su trong một chiếc vớ để bảo vệ nó).
Trước khi ra khỏi nhà, bạn phải chắc chắn là mình hiểu và có thể sử dụng được la bàn. Nếu bạn có một bản đồ và có thể nhận ra một vài điểm mốc nổi bật của địa hình, bạn có thể sử dụng la bàn để kiểm tra chéo vị trí của bạn, từ đó, tìm ra nơi bạn cần phải đến.
Nên mang theo trong ba lô một cuốn sách hướng dẫn cách sinh tồn nơi hoang dã.
Hãy chắc chắn rằng bạn có một đôi giày thích hợp. Giày dép là vô cùng quan trọng khi đi rừng. Đừng đi vào rừng với một đôi dép, thậm chí với một chuyến đi bộ ngắn. Hãy mang một đôi giày tốt nhất và vớ. Nếu bạn đi lạc, bằng tất cả mọi giá, hãy bảo vệ cho đôi chân của bạn, vì nếu chân của bạn bị thương không đi được thì thật là một thảm họa, nó còn tồi tệ hơn cả việc bạn bị lạc trong rừng.
Mang theo phương tiện liên lạc
Một điện thoại di động với pin dự phòng hoặc một máy bộ đàm viễn liên có thể di động là tốt nhất. Đây là phương tiện cứu hộ nhanh nhất của bạn nếu bạn đang thực sự bị lạc hoặc bị thương. Tín hiệu cho điện thoại hay bộ đàm đôi khi chỉ có thể bắt sóng từ đỉnh một ngọn đồi hoặc một ngọn cây, nhưng vẫn tốt hơn là không có tín hiệu gì.
Tuy nhiên, các bạn đừng quá ỷ lại vào điện thoại di động, cho dù một số người đã được cứu thoát nhờ vào nó. Nhưng điện thoại có thể trở nên vô dụng nếu hết pin hay bạn ở ngoài tầm phủ sóng.
Những người chuyên nghiệp có thể đầu tư vào một máy định vị thông tin cá nhân như SPOT Messenger cho những chuyến đi xa dài ngày, hay qua những vùng núi non hiểm trở chập chùng, khó bắt sóng.
Một SPOT Messenger là một thiết bị thông tin vệ tinh, cho phép bạn liên hệ với các dịch vụ khẩn cấp để được giúp đỡ trong trường hợp cần thiết, hoặc chỉ đơn giản là thông báo với bạn bè và gia đình của bạn để họ biết là bạn đang bình an. Thuê bao dịch vụ này là điều cần thiết nhưng chi phí thì không rẻ.
Tốt nhất là bạn chuẩn bị để hoạt động mà không có điện thoại di động, và việc bạn đã thông báo với một người nào đó về lịch trình của bạn cũng là nằm trong kế hoạch này. Khi bạn không về đúng hẹn, người ta sẽ biết bạn gặp rắc rối và sẽ tổ chức tìm kiếm.
Nếu mang điện thoại thông minh có GPS, trước khi đi hãy download bảng đồ GPS , tức là bản đồ có thể hoạt động mà không cần dữ liệu qua sóng điện thoại.
LÀM GÌ KHI LỠ BỊ LẠC TRONG RỪNG?
Đừng hoảng loạn nếu bạn thấy mình bị thất lạc. Hoảng loạn là điều nguy hiểm nhất so với bất cứ điều gì khác, bởi vì nó can thiệp vào tâm trí và hành động của bạn, làm tê liệt hệ thần kinh làm bạn rối trí, không còn suy nghĩ một cách sáng suốt. Vào khoảnh khắc mà bạn nhận ra rằng mình bị lạc, việc trước tiên là DỪNG LẠI (STOP) hít thở thật sâu để bình tỉnh trở lại. Trước khi hành động, hãy làm theo các nguyên lý của chữ STOP viết tắt:
S = Sit down (Ngồi xuống)
T = Think (Suy nghĩ)
O = Observe (Quan sát môi trường xung quanh)
P = Prepare (Chuẩn bị cho sự sinh tồn)
Dừng lại!
Đừng tiếp tục băng rừng để tìm đường ra, vì điều này có thể làm cho bạn thêm mất phương hướng và có thể lạc sâu hơn. Ở tại chỗ làm tăng cơ hội được cứu thoát của bạn, bởi vì bạn đang ở gần nơi bạn đã mất tích, đó là nơi mà toán cứu hộ sẽ tìm kiếm đầu tiên. Ở tại chỗ còn giúp bạn bảo tồn năng lượng cơ thể, tiết kiệm số lượng nước và thực phẩm ít ỏi mà bạn mang theo.
Suy nghĩ sáng suốt và lên một kế hoạch
Hãy cố gắng bình tĩnh và hít thở sâu. Nếu bạn có thể suy nghĩ sáng suốt, bạn sẽ có một cơ hội tốt hơn để sống sót. Hãy hồi tưởng lại, bạn lạc lúc nào? địa điểm cuối cùng mà bạn còn nhớ rõ? Phương hướng nào để quay lại đó? Lệu bạn có thể tìm được đến đó hay không? Nếu không thì hãy ở tại chỗ. Nếu trời gần tối, bạn sẽ cần một kế hoạch để có thể tồn tại qua cái đêm đầu tiên trong rừng. Lên kế hoạch rõ ràng giúp bạn tập trung vào sự sinh tồn và để quên đi tình trạng hiện tại của mình..
Xây dựng một nơi trú ẩn
Điều này sẽ giúp bạn giữ ấm, cung cấp một nơi khô ráo để ngủ, và làm cho bạn cảm thấy an toàn hơn. Chỗ trú ẩn không cần phải tiên nghi mà chỉ đủ để chống mưa, gió và để giữ cho bạn ấm áp và an toàn. Nếu không có đủ thời gian để thực hiện, hãy tìm một tán cây rậm rạp để núp bên dưới qua đêm.
Nếu không có chỗ trú ẩn, bạn sẽ bị phơi ra trước các yếu tố thời tiết nguy hiểm và sẽ có nguy cơ hạ thân nhiệt. May mắn thay, các khu rừng luôn đầy dẫy các vật liệu để làm nơi trú ẩn và đốt lửa để sưởi ấm, nấu nướng hay báo hiệu
Các bạn có thể tìm một cái cây ngã hoặc nghiêng để xây dựng một nơi trú ẩn bằng cách dùng các cành cây dụng dọc hai bên thân cây ngã, sau đó lấy các cành cọ, lá dừa, lá buông hoặc các loại lá cây khác để phủ lên
Hang động thì tuyệt vời, nhưng phải kiểm tra xem có thú hoang như gấu, hổ báo, rắn hoặc động vật không thân thiện khác. (xin xem CHỖ TRÚ ẨN)
Các bạn không nên dành tất cả thời gian ở trong chỗ trú ẩn, vì như vậy các toán cứu hộ sẽ khó mà nhìn thấy bạn và bạn cũng khó mà nhìn thấy họ.
Tạo ra lửa
Đây là điều quan trọng nhất vì nó sẽ cho phép bạn sưởi ấm, nấu ăn, đun nước, xua đuổi động vật hoang dã và quan trọng nhất là giúp cho những người tìm kiếm bạn dễ nhìn thấy. Nếu bạn không có diêm hay đá đánh lửa, thì bạn có thể sử dụng những kỹ thuật khác để tạo lửa. Hai trong số những phương pháp phổ biến nhất là khoan tay và khoan cần cung. Cả hai phương pháp này đều có thể thu thập nguyên liệu từ môi trường xung quanh.
(xem Tạo Ra Lửa)
Đừng đốt lửa trong khu vực mà bạn cảm thấy là không an toàn, vì lửa có thể dễ dàng bén vào lớp lá khô, các cành cây thâp … và gây ra một trận cháy rừng. Hãy xem xét thời tiết và các yếu tố khác và nhớ rằng, bạn khó mà sống sót trong một đám cháy rừng hơn là chỉ bị thất lạc.
Tìm nguồn nước
Việc này cũng rất quan trọng cho sự sống còn của bạn. Sau đêm đầu tiên, bạn nên đi tuần tra chung quanh khu vực, tìm kiếm các nguồn nước gần đó. Gần đó có nghĩa là trong vòng nửa giờ đi bộ. Hãy thử lắng nghe tiếng nước chảy và lần tìm ra nó. Dòng nước chảy là nước tương đối sạch, có thể uống trực tiếp. Nếu không thì phải tìm vũng nước, hố nước … nhưng phải cẩn thận, vị nước ở đây không tinh khiết, bạn cần phải lọc hay dùng thuốc lọc.
(xem TÌM NƯỚC TRÊN ĐƯỜNG MƯU SINH)
Một phương pháp lọc nước đơn giản là đun sôi, nhưng các bạn cần phải mang theo nồi để nấu. Muốn tiêu diệt vi khuẩn hiệu quả, các bạn phải để nước sôi trong ít nhất ba phút. Bạn cũng có thể đổ nước vào một chai nhựa trong suốt và đặt nó dưới ánh mặt trời trong 6 giờ để tiêu diệt hầu hết các vi sinh vật. Tuy nhiên, nếu các bạn có loại nước đùng đục, chứa đầy các trầm tích, thì mặt trời không thể xuyên qua nó, vì vậy phương pháp này sẽ không hiệu quả. Nếu gặp trường hợp này, các bạn thêm một ít muối vào nước để cho các trầm tích lắng xuống đáy.
Tìm thực phẩm an toàn
Chúng ta biết rằng, một người lớn khỏe mạnh có thể tồn tại tới ba tuần mà không cần thức ăn, trừ khi người đó ở vùng lạnh. Cho nên tốt hơn thà để bị đói mà khỏe mạnh còn hơn là ăn tầm bậy để bị bệnh. Hãy chắc chắn rằng bạn biết thực phẩm nào là an toàn trước khi ăn.Nếu có bất cứ điều gì làm giảm khả năng tồn tại của bạn, thì đó là đang thất lạc mà bị bệnh nặng. Bị đói thì không phải là một vấn đề lớn.
Đừng sợ ăn côn trùng và các động vật nhỏ khác. Tuy trông có vẻ kinh tởm khi ăn một vài con châu chấu, nhưng chúng cung cấp dinh dưỡng hữu ích cho cơ thể bạn. Tất cả các loài côn trùng cần phải được nấu hay nướng chín vì chúng có thể chứa ký sinh trùng có thể giết chết bạn. Không ăn bất cứ sâu bướm, côn trùng có màu sắc rực rỡ. Ngắt bỏ chân, đầu và cánh của bất kỳ loài côn trùng trước khi ăn.
Tránh ăn các loại nấm mà bạn không biết rõ, cho dù bạn đói đến thế nào đi nữa. Thà để bị đói hơn là ăn một cái gì đó có độc. Nhiều loại quả mọng trong rừng ăn được, nhưng cũng có nhiều loại có độc, đặc biệt là quả mọng màu trắng, rất độc.
Tạo tín hiệu để cầu cứu
Sau khi đã tạm ổn định, bạn nên thiết lập các dấu hiệu để được cứu sống. Hãy thử mọi cách để báo hiệu cho bất cứ ai và bằng bất cứ thứ gì để có thể dễ dàng nhìn thấy từ xa, giúp người khác tìm thấy bạn
Để cho những người đi tìm kiếm các bạn (hoặc phi cơ bay ngang qua) dễ dàng nhận ra nơi ở của mình, các bạn có thể đốt lửa (ở nơi trống trải), căng những tấm vải màu, quần áo, nón mũ … lên cao hoặc nơi dễ thấy, tạo những dấu hiệu theo quy định quốc tế như đốt 3 đống lửa (hay khói) tạo thành một hình tam giác đều. Chuẩn bị những thiết bị phát tín hiệu cầu cứu khác nếu có thể.
Gây ra những tiếng động lớn như: la hét, huýt sáo, thổi còi, gõ vào những thân cây rỗng, đập 2 cục đá vào nhau, đốt tre để nguyên cây (sẽ gây ra những tiếng nổ lớn), bắn 3 phát súng (nếu có).
Bảo tồn năng lượng
Năng lượng trong cơ thể của các bạn được cung cấp liên tục bằng thức ăn và nước uống. Trong tất cả mọi trường hợp, các bạn cố gắng tiến hành mọi biện pháp để tránh mất năng lượng. Nếu ở vùng lạnh thì cố gắng đừng để mất thân nhiệt bằng cách:
- Tìm kiếm chỗ trú ẩn ấm áp.
- Giữ cho cơ thể ấm và khô.
- Cách ly cơ thể khỏi mặt đất.
Nếu ờ trong vùng nhiệt đới thì đừng để bị mất nước bằng cách:
- Tìm kiếm chỗ trú ẩn thoáng mát.
- Mặc quần áo và che đầu (đội mũ).
- Cách ly cơ thể khỏi mặt đất.
Thám thính khu vực của bạn
Mặc dù bạn được khuyến cáo là không nên di chuyển quá nhiều để bảo tồn năng lượng. Tuy nhiên bạn cần phải tìm hiểu những khu vực trước mắt và xung quanh bạn, biết đâu bạn có thể khám phá ra một điều gì đó hữu ích. Bạn có thể tìm thấy những dấu vết mà ai đó trước đây đã để lại, có thể là một cái lon rỗng hoặc một cái bật lửa nhỏ, những thứ này có thể hữu ích đáng kể. Hoạc may mắn gặp một con đường mòn dẫn đến một trang trại hay một khu dân cư. Nhưng hãy chắc chắn rằng bạn luôn có thể tìm thấy đường trở lại “điểm trú ẩn” của bạn, cả những khi bạn đi tìm nước, tìm thức ăn hay tìm đường về nhà.
Tìm đường ra
Nếu bạn cảm thấy không thể ở lại tại chỗ vì chắc chắn là không ai biết để mà tìm bạn, thì cũng đừng chọn đại một hướng đi rồi lên đường, cho dù khi bạn có phương tiện (la bàn) để đảm bảo rằng bạn sẽ tiếp tục đi theo đúng hướng đó. Thay vào đó, bạn hãy thử hoặc đi lên dốc hoặc xuống dốc. Khi đi lên dốc các bạn sẽ có cơ hội tìm thấy điểm thuận lợi, có thể giúp bạn có được cái nhìn tổng thể của khu vực và biết đâu có thể tìm ra một hướng đi. Nếu đi xuống dốc, có thể bạn sẽ tìm thấy một con suối mà bạn có thể bám theo xuống vùng hạ lưu; vì mọi con suối đều đổ ra sông, mà hai bên sông thì thường có các làng chài hay các điểm dân cư và bạn sẽ được cứu thoát. Nhưng không đi theo dòng nước xuống hạ nguồn vào ban đêm hoặc trong sương mù, vì có thể các bạn bị rơi vào thác gềnh hay vực sâu. Cũng đừng bao giờ đi xuống một hẻm núi, cho dù không có nguy cơ bị lũ quét, thì những vách đá quá dốc và trơn trợt là những chướng ngại khó mà vượt qua. Điều tồi tệ, nếu có một dòng suối trong hẻm núi, nó có thể biến thành một dòng sông cuồng nộ, buộc bạn phải quay lại.
MỘT SỐ BÍ QUYẾT
- Nếu trời lạnh và bạn cảm thấy gần bi hạ thân nhiệt, hãy cố mà tĩnh táo, đừng để rơi vào giấc ngủ.Nó có thể dẫn đến tử vong.
- Một trong những công cụ sinh tồn quan trọng mà hầu hết mọi người không bao giờ quan tâm: vỏ lon đồ hộp. Nó có thể thay cho nồi để nấu nhiều loại thực phẩm. Nắp của nó có thể chế biến thành dao, muỗng.
- Bạn có thể sử dụng rêu như một chất cầm máu, sẽ giúp bạn không bị mất máu khi bị thương. Rêu cũng là loại dễ tìm thấy ở trong rừng, nhât là hai bên bờ sông.
- Đối với những vết thương nghiêm trọng, tay áo sơ mi có thể được cắt ra và sử dụng như dãi băng.
- Bạn có thể tồn tại vài tuần mà không có thức ăn, nhưng chỉ vài ngày mà không có nước uống, và trong điều kiện thời tiết xấu, có lẽ chỉ vài giờ mà không có nơi trú ẩn. Vì vậy hãy ưu tiên cho 2 nhu cầu đó.
- Vào ban đêm, bạn có nguy cơ lạnh cóng cho đến chết. Hãy cố gắng để giữ ấm cho mình bằng mọi cách; đốt lửa, nằm trên lớp lót thực vật, tìm chỗ khuất gió, che phủ cơ thể bằng cành cây, vỏ cây …
LỜI DẶN
- Không quá ỷ lại vào công nghệ hiện đại như điện thoại di động, hệ thống GPS, hoặc máy truyền tin để cứu bạn nếu bạn bị lạc. Mang chúng theo với bạn nếu có sẵn. Nhưng hãy nhớ rằng các thiết bị này chỉ hoạt động khi hội đủ một số điều kiện; do đó phải có một kế hoạch dự phòng.
- Tránh cắt bớt một phần quần áo của bạn. Xé một tay áo để tạm dùng cho một điều gì đó, có vẻ như là một ý tưởng tốt vào thời điểm đó, nhưng khi đêm xuống, bạn sẽ ước gì mình đừng có xé nó đi.
- Không nên uống nước tiểu của chính mình như một nguồn nước.
- Không bao giờ đi di chuyển trực tiếp trong một dòng sông (bơi) vì nước hấp thụ nhiệt của bạn nhiều hơn không khí, có thể dẫn đến hạ thân nhiệt.
- Giữ lửa của bạn luôn cháy! Nhưng phải cẩn thận, không để vật liệu dễ cháy gần lửa. Đừng để bị bao vây bởi một đám cháy rừng gây ra do sự sơ suất của bạn.
Hổ Hăng Hái Phạm Văn Nhân
Bài viết cũ hơn:
- Sống Sót Sau Một Vụ Đắm Tàu
- Rèn Luyện Trước Khi Vào Nơi Hoang Dã
- Sinh Tồn Trên Bè Cứu Sinh
- Giữ Gìn Sức Khoẻ Để Sinh Tồn Trên Biển
- Nhận Biết Kỳ Hiệu Hàng Hải
- Tìm Phương Hướng Bằng Thiên Văn
- Xác Định Phương Hướng Trên Biển
- CHƯƠNG TRÌNH ÔM CÂY SỐNG SÓT
- TÌM NƯỚC TRÊN ĐƯỜNG MƯU SINH
- LỌC VÀ KHỬ TRÙNG NƯỚC NƠI HOANG DÃ
SỞ THÍCH
CHẾ TẠO VÀ SỬ DỤNG CUNG TÊN
Cung tên là loại vũ khí tầm xa lâu đời và hiệu quả, khởi từ công cụ săn bắn mưu sinh, bảo vệ mùa màng, nương rẫy, bảo vệ cộng đồng trong những cuộc tranh chấp giữa các bộ lạc, thị tộc; sau trở thành vũ khí chiến đấu tự tồn và đáp ứng nhu cầu chiến tranh. Con người phát minh ra cung tên từ thời đồ đá và sử dụng trên khắp thế giới cho đến tận thế kỷ thứ 19 khi chúng bị thay thế bởi súng đạn. Cấu tạo cung tên rất đơn giản, gồm cánh cung, dây cung và mũi tên.
Có nhiều loại cung khác nhau như: Cung ngắn, cung trung bình, cung phức hợp (được chế tạo từ vài loại vật liệu trộn lại ) và cung dài (trường cung).
Nếu bạn bị rơi vào vùng hoang dã mà có thể tự chế tạo cho mình một cây cung và nhiều mũi tên, thì bạn có thể vừa tìm được thực phẩm vừa tự bảo vệ được bản thân mình (và những người khác).
Sau đây chúng tôi xin hướng dẫn cho các bạn làm thế nào để tự chế tạo một cây cung và những mũi tên cho mục tiêu sinh tồn kể trên và thể thao.
Phần I: LÀM CÂY CUNG
1. Tìm cây, gỗ phù hợp
Tìm một đoạn cành hay thân gỗ khô (nhưng không được dòn, dẻo mềm, mục hoặc nứt) có độ đàn hồi tốt như gỗ sồi, gỗ chanh, gỗ tếch, quýt rừng, hồ đào, thủy tùng, cò ke, cau, trắc, bách, dâu, cây K’Sam… hoặc sừng động vật. Tốt nhất là các bạn tìm một đoạn tre già, hoặc luồng già (mọc trên 7 năm) để làm cánh cung. Tre và luồng già rất tốt, vì nó có đủ độ cứng, đàn hồi và linh hoạt.
Cánh cung thường có chiều dài khoảng một sải tay (1,6 -1,8 mét), nghĩa là tương đương với chiều cao của xạ thủ,…
Người ta còn làm những cánh cung phức hợp bằng cách ghép nhiều vật liệu với nhau như tre và gỗ, gỗ và sừng hay cả tre lẫn gỗ và sừng.
Nếu không có gỗ khô, chúng ta có thể miễn cưởng sử dụng gỗ tươi (gỗ cắt ra từ một cành cây hoặc cây non còn sống), nhưng cần tránh vì nó không đủ độ cứng tương tự như gỗ khô.
2. Xác định các đường cong tự nhiên của thanh gỗ
Mỗi đoạn gỗ đều có một đường cong tự nhiên, không có vấn đề nặng hay nhẹ như thế nào. Khi bạn làm cánh cung, đường cong này sẽ xác định nơi bạn đặt các tính năng chính của nó. Để tìm đường cong này, bạn đặt một đầu đoạn gỗ của bạn trên mặt đất, một tay giữ lỏng lẽo nó ở đầu kia. Bàn tay kia nhấn nhẹ vào giữa đoạn gỗ. Nó sẽ xoay phần bụng tự nhiên của nó đối mặt với bạn, đánh dấu phần bụng đó.
3. Xác định tay cầm và cánh cung
Tay cầm và cánh cung là những bộ phận cần thiết trong quá trình định hình một cây cung. Để xác định chỗ tay cầm, tính từ trung tâm của thanh gỗ ra mỗi bên 6 cm. Phía trên là cáng (cung) trên, và dưới là cánh (cung) dưới.
4. Tạo dáng cho cánh cung
Các bạn dùng dao vừa để đẻo. Chổ tay cầm thì để dày và chuốt cho tròn. Từ tay cầm gọt dần ra, càng xa tay cầm càng mỏng dần. Kiểm tra hai bên cánh cung thường xuyên để điều chỉnh độ dày cho đồng nhau. Thân của cánh cung nếu cắt ngang thì có hình bán nguyệt. Nếu bạn đẻo chuẩn, thì hai tay cầm là hai hình ảnh phản chiếu của nhau trong đường cong và cả đường kính.
5. Khấc khuyết hai đầu cánh để giữ dây cung
Dùng dao nhỏ để khấc khuyết ở hai bên vòng ra sau lưng cánh cung và hướng về xéo về tay cầm. Hãy nhớ rằng không cắt vào lưng của cánh cung, và cũng không cắt quá sâu dễ làm gãy đầu cung. Chỉ khấc đủ sâu để giữ dây cung chỗ. Nạo tròn các cạnh để không làm đứt dây cung.
6. Chọn dây cung
Dây dung rất quan trọng, vì sức mạnh của cây cung đến từ cánh cung chứ không phảu đến từ dây cung, vì vậy cần chọn những dây bền chắc, nhất là không có độ co giãn, để khi bắn không bị đứt. Nếu bạn đang bị mắc kẹt trong vùng hoang dã thì khó mà tìm thấy một sợi dây phù hợp. Tuy nhiên nếu có thể, bạn nên học cách của người dân tộc dùng vỏ của cây đa hay cây gai (Cây gai hay rể thòng của cây đa tước ra lấy vỏ, đem ngâm lấy phần sợi trắng). Đem se những sợi đó lại với nhau làm dây cung hay dây nỏ. Nhưng nếu chỉ như vậy thì chưa tạo cho dây đủ độ săn cần thiết. Để dây săn và bền hơn người ta đem căng dây lên rồi dùng lá “thé” (là một loại cây dại mọc rất nhiều ở miền núi) hay nhựa trai, mỡ đông vật để vuốt dây. Vuốt nhiều lần để nhựa hay mỡ ngấm vào làm dây săn lại ngả màu đen sẫm là được
Một số dây có khả năng làm dây cung là:
- dây da sống
- dây thừng nylon nhỏ
- dây câu cá
- tơ tằm se lại
- sợi se bình thường
7. Buộc dây cung
Trước tiên bạn thắt nút “thòng lọng kép” vào một đầu dây, rồi tròng vào một đầu cánh cung và siết lại. Sau đó bạn để đầu cánh đã buộc dây xuống đất, một tay cầm đầu cánh kia, một tay cầm dây. Với sự hỗ trợ của đầu gối, bạn uốn cong cây cung và buộc dây vào đầu cánh còn lại bằng nút “kéo gỗ” hay “một vòng hai khóa”. Khoảng cách tiêu chuản của cây cung và dây cung là một nắm tay công với ngón cát (tương đương 15 cm). Như vậy là bạn đã hoàn thành xong phần cây cung.
Có cung rồi bây giờ các bạn chuyển sang phần làm các mũi tên.
Phần II: LÀM MŨI TÊN
Để bắn cho trúng đích, mang lại hiệu quả cao, các bạn cần có những mũi tên đạt những tiêu chuẩn:
- thẳng,
- cứng,
- đủ độ dài,
- nặng vừa phải.
Mũi tên được làm từ những cây cứng và thẳng, dài từ 65 – 75cm. Đầu chuốt nhọn và trui vào lửa cho thêm cứng. Để tăng thêm phần hiệu quả, người ta có thể gắn thêm ở đầu mũi tên những vật cứng và sắc nhọn bằng đồng, thép, sắt, xương, thuỷ tinh, mảnh đá, …
Có nhiều loại tên khác nhau như tên bắn thú nhỏ, tên bắn thú lớn (hay tên chiến đấu), tên tẩm độc …nhưng thường thì chúng ta chỉ làm một loại vì không thể tìm đủ nguyên vật liệu trong vùng hoang dã.
1/ Chọn nguyên liệu
Hiện nay, người ta sản xuất tên bằng nhiều nguyên liệu khác nhau như nhôm, kẽm, sợi carbon, nhựa tổng hợp … nhưng chúng ta không nói đến loại này. Các mũi tên tự chế của chúng ta nên được làm từ tre, hóp, lồ ô, luồng, lành hanh, sống lá, gỗ …
2/ Vót tên và uốn thẳng
Nguyên liệu sau khi cặt về, chọn những đốt thẳng, có độ dài vừa phải ,chẻ thành những thanh nhỏ làm phôi tên. Tên thường có độ dài bằng khoảng phân nữa cánh cung. Vót tên cũng có những bí quyết đặc thù riêng tuỳ theo cách bắn của từng người mà có cách vót cho phù hợp. Tuy nhiên, đối với chúng ta thì chỉ cần vót cho thật tròn và to khoảng 6-8 mm là được. Sau khi vót thân tên xong, kiểm tra độ nhẵn, độ đồng đều của tên rồi đưa lên ngắm xem thân tên đã thẳng chưa. Nếu tên chưa thẳng thì vùi thân tên vào lớp tro nóng trong bếp, đợi một lát rồi rút nhanh ra uốn lại, khi nào thật thẳng thì thôi. Chỉnh thân tên xong thì vót nhọn đầu mũi tên. Không nên vót quá thuôn nhọn, vì dễ bị gãy mà nên vót nhọn hơi tù.
Để tăng thêm phần hiệu quả sát thương khi săn bắn, bạn có thể gắn thêm ở đầu mũi tên những vật cứng và sắc nhọn bằng đồng, thép, sắt, xương, thuỷ tinh, mảnh đá, … nhưng không bắt buộc.
3/ Cắt khe chuôi tên
Các bạn dùng dao hay lưỡi cưa để cắt một khe ở phía sau cuôi tên, sâu khoảng 5-6 mm. Độ rộng phù hợp với dây dung, sao cho khi cài dây cung là vừa khít nhưng hơi lỏng một tí.
4/ Gắn lông định hướng vào chuôi tên
Đường bay mũi tên có chuẩn xác hay không là do chúng ta gắp những phiến lông định hướng có thẳng hay không. Chuôi tên được cột bằng 3 phiến lông đuôi của các loại chim lớn. Lông này được xé bỏ bên phần nhỏ, cắt gọn và dùng dây nhỏ, chắc, để cột, ghép, làm sao cho khi bắn không bị vướng vào cánh cung hay bàn tay xạ thủ. ví dụ nếu khe chuôi tên song song với dây cung thì phiếng lông nằm ngoài, phải thẳng góc với dây cung. Còn 2 phiến kia thì nằn áp vào thân cung.
Người ta cũng có thể xếp chuôi tên bằng lá dừa, lá kè, lá buông, … nhưng những mũi tên này thường dùng cho nỏ hơn là cung. Bạn có thể gắn thêm những dải màu sáng, sặc sỡ cho dễ tìm kiếm để thu hồi.
Lưu ý:
- Những hướng dẫn trên đây chỉ là cách làm cung tên tạm thời để sinh tồn nơi hoang dã, không có đủ độ bền chắc.
- Cung và tên tạo thành một vũ khí chết người. Thận trọng khi sử dụng, và không bao giờ nhắm vào bất cứ điều gì bạn không có ý định bắn.
- Luôn luôn tuân thủ những “Quy tắc an toàn” khi tác xạ.
- Hết sức thận trọng khi làm việc với các công cụ sắc bén.
- Cung và tên không phải là loại dễ dàng để sử dụng có hiệu quả. Nếu bạn thấy mình rơi vào tình huống cần phải săn bắn để tồn tại mà tay nghề của bạn chưa cao, tốt nhất là bạn làm những dàn bẫy. Việc này giúp bạn dễ có thức ăn hơn là đi săn với “tay nghề” của bạn.
- Giữ cây cung và tên ra khỏi tầm với của trẻ nhỏ.
Phần III LUYỆN TẬP BẮN CUNG
Như chúng ta đã biết, bắn cung là cả một nghệ thuật. Các bạn muốt phát một mũi tên bay đúng vào hồng tâm thì cần phải khổ luyện. Các bạn phải tập làm sao cho đến khi cảm thấy cánh cung chỉ là một cánh tay nối dài của mình
10 BƯỚC ĐỂ THÀNH CÔNG
Thông thường, không cần hướng dẫn, ai cũng có thể tra tên vào dây cung để bắn. Nhưng nếu muốn thi đấu, các bạn cần phải luyện tập cho đúng bài bản. Sau đây là 10 bước cơ bản trong môn bắn cung.
Bước 1: Thế đứng
Xạ thủ đứng trong tư thế thư giãn và thoải mái, mỗi bàn chân đứng một bên của vạch bắn. Khoảng cách của hai bàn chân bằng chiều rộng của vai. Trọng lượng cơ thể phân bố đều trên hai chân. Tư thế này giúp cho cơ thể được thăng bằng và vững chải.
Sau mỗi lần bắn, vị trí cơ thể cần phải trở lại như cũ, không nên tay đổi chiều hướng cũng như trọng lượng phân bố
.
Để tránh dây cung cọ vào cánh tay khi bắn thì các bạn nên sử dụng thế đứng mở.
Một khi thấy thế đứng của mình vững vàng rồi thì mới bắt đầu tác xạ.
Nếu ở vạch bắn đã in sắn dấu chân của các thế đứng, các bạn nên sử dụng.
Bước 2: Tra tên vào dây cung
Mũi tên được tra vào bằng cách đặt khất của chuôi mũi tên vào dây cung. Hạ ngang cây cung xuống, mũi tên nằm trên cây cung, nơi có bộ khe nhắm đang đối diện với bạn và khất của chuôi mũi tên được gài chắc vào dây cung. Phiến lông thẳng góc với khất của chuôi tên phải nằm trên cánh cung.
Bước 3: Bàn tay cầm cánh cung và bàn tay kéo dây cung
Bàn tay cầm cung: Đặt bàn tay cầm cung vào tay nắm của cánh cung, đường tâm của cánh cung nằm giữa ngón cái và ngón trỏ. Những cơ bắp chính của ngón cái kẹp chặt cánh cung, bàn tay nắm cánh cung chắc chắn. Khi kéo cung, sức ép sẽ đè trực tiếp lên các cơ bắp của ngón cái và cổ tay, khi đó ngón cái và các ngón tay khác được được thư giãn.
Bàn tay kéo dây cung: Các bạn sử dụng ngón tay thứ nhì và thứ ba. Ngón trỏ nằm trên chuôi tên, ngón gữa và ngón áp út nằm phía dưới chuôi tên. Cong những ngón tay chung quanh dây cung và những lóng tay đầu của ba ngón tay liên kết quanh dây cung. Giữ một khoảng cách giữa ngón tay trỏ, ngó tay giữa và chuôi tên, như vậy những ngón tay không kẹp quá chặt chuôi tên. Giữ cho lưng bàn tay càng phẳng càng tốt. Ngón tay cái co vào trong lòng bàn tay. Khi kéo, áp lực của dây cung ép đều lên ba ngón tay.
Bước 4: Nâng cung
Đưa thẳng cánh tay cầm cung ra phía trước. bàn tay nắm chặt cánh cung, đồng thời nâng cánh tay kéo cung lên như hình minh hoạ ở trên. Vai trước thấp hơn vai sau (Vai không được cao hơn mũi tên đang kéo). Giữ cho cánh tay giương cung cao lên.
Bước 5: Kéo cung
Từ vị trí cánh cung phía trước, các bạn sử dụng lực của cơ bắp để kéo khuỷu tay của cánh tay cầm tên ngược ra phía sau một cách uyển chuyển cho đến khi bàn tay kéo chạm vào hàm. Không di chuyển vị trí của đầu và cơ thể. (Kéo dây cung về phía mặt của mình, nhưng không di chuyển mặt theo dây cung)
Lực đẩy của cánh tay cầm cung và lực kéo của cánh tay kéo dây cung bằng nhau sẽ giúp cho cơ thể thăng bằng.
Bước 6: Điểm tựa
Bàn tay kéo dây cung lui chạm vào quai hàm và dây cung chạm mặt. Đây là điều quan trọng, ngón tay trỏ phải chắc chắn được tựa vào cằm, ngón tay cái co vào trong lòng bàn tay. Đây là tư thế giúp cho chúng ta vững vàng khi nhắm bắn, không run tay hay chao đảo mũi tên. Tư thế này còn giúp cho chúng ta dễ dàng trong việc nhắm bắn
Bước 7: Nhắm bắn
Khi nâng cung để hướng về mục tiêu, áp lực sẽ đè lên các cơ sau của cánh tay cầm cầm cung, nếu để càng lâu thì cánh tay càng mỏi. Vì vậy các bạn cần lấy đường nhắm cho nhanh để tác xạ.
Đối với cung hiện đại (cung phức hợp). “Đường nhắm đúng” là một đường thẳng tưởng tượng từ dây cung qua lỗ nhắm hay khe nhắm đến mục tiêu.
Đối với cung thông thường. Đường nhắm đúng lá một đường thẳng tưởng tượng từ dây cung, cánh cung, và mục tiêu, trong khi dây cung ở trước mắt thì trông như mờ đi.
Khi cánh cung được giữ đúng vị trí thì dây cung và cạnh (mép) của cánh cung song song, nếu không như vậy tức là đường nhắm đã bị lệch.
Khi bạn nhắm bắn vào tâm của bia, thông thường thì những phát đầu, những mũi tên cứ cắm lòng vòng, khó mà trúng đích, vì vậy các bạn cần thực hiện lại những thao tác đúng như đã hướng dẫn thì việc nhắm bắn sẽ dễ dàng hơn.
Nếu cung có biểu xích (thước ngắm), hãy điều chỉnh cao thấp, trái phải … tùy theo tầm bay của mũi tên.
Bước 8: Buông tên – Bắn
Buông tên là bước quan trọng nhất trong chuỗi tác xạ. Nếu nó không được thực hiện một cách chính xác, thì tất cả các nỗ lực của chúng ta trong các bước trước đó coi như bỏ.
Để phát đúng mũi tên vào mục tiêu, các ngón tay giữ dây cung phải cho phép nó trượt khỏi các ngón tay. Tất cả ba ngón tay phải buông ra cùng một lúc. Điều này sẽ cho phép dây cung đang kéo từ các ngón tay có độ lệch tối thiểu.
Gồng cứng hay uốn vặn cơ các ngón tay sẽ làm cho lệch dây cung sang một bên và sẽ ảnh hưởng đến đường bay của mũi tên.
Bước 9: Dõi theo mũi tên
Sau khi buông dây cung cho tên bay đi, các bạn duy trì vị trí của cánh tay ở tư thế bắn và nhìn theo cho đến khi mũi tên chạm vào mục tiêu. Như vậy bạn sẽ thấy mũi tên bay như thế nào, lên cao, xuống thấp, sang phải, qua trái … để rút kinh nghiệm trong những lần bắn sắp tới.
Các vị trí của đầu và cơ thể nên giữ ổn định, trong khi tay kéo di chuyển ngược ra phía sau khi buông tên.
Điều quan trọng là không để cho cánh tay cầm cung chúi xuống sau khi buông tên, vì điều này có thể làm cho một số mũi tên bay xuống thấp đến mục tiêu. Đồng thời ngẩn đầu để phán đoán xem mũi tên sẽ cắm vào đâu.
Bước 10: Thư giãn
Sau mỗi lần bắn, các bạn cần phải thư giãn, để cho các cơ bắp phục hồi. Chỉ cần khoảng 20 đến 30 giây là đủ thời gian cho các cơ bắp nạp lại năng lượng, sẵn sàng cho những phát bắn tiếp theo. Nếu không đủ thời gian để cho cơ bắp thư giãn ở giữa hai lần bắn, thì sau đó các cơ sẽ nhanh chóng bị giãn và thậm chí có thể gây ra đau. Khi cơ bắp đã mệt mỏi thì sẽ không thể thực hiện các thao tác một cách nhất quán.
Trong khi để cho cơ thể được thư giãn, thì cũng là lúc các bạn để tâm xem xét các mũi tên đã bắn trước đó và kết quả của nó, kiểm tra để cải thiện có thể có thể .
Vì vậy, trong nghệ thuật bắn cung, người ta có nói: Tâm trí có kiểm soát được các cơ bắp, thì khi phát tên, mũi tên mới chính xác. Do đó, “10 bước để thành công” như là một bản danh sách để các bạn kiểm tra và đánh dấu cho từng bước. Nếu một bước trong trình tự không được kiểm tra và hoàn thành, thì sau đó trình tự phải đượckhởi động lại. Đây là phương pháp cần thiết áp dụng trong thực tế để cải thiện hiệu suất.
QUY TẮC AN TOÀN KHI BẮN CUNG
Bắn cung là một bộ môn thể thao an toàn và thú vị, tuy nhiên chúng ta cũng cần biết những quy tắc để phòng ngừa những tai nạn có thể xảy ra trước, trong, và sau khi tác xạ.
Những quy tắc đó là:
- Xạ thủ chỉ được sử dụng cung tên khi có đủ sức khỏe và hiểu biết các quy tắc an toàn.
- Không bao giờ được tra tên vào cung trừ khi đang đứng ở vạch bắn và có lệnh cho bắn.
- Khi cung đã được tra tên rồi thì đầu mũi tên luôn hướng về mục tiêu (bia). Cấm không được hướng về người khác, vì có thể gây ra thương tích nếu sơ ý sẩy tay.
- Không được bắn chỉ thiên (bắn vu vơ lên trời) vì chúng ta không thể tiên đoán được điểm rơi của mũi tên, vì thế có thể gây tai nạn
- Không bao giờ được bắn vào bất cứ một vật gì, ngoại trừ bia.
- Không bao giờ bắn cung mà không có tên, vì dễ làm gãy cung, đứt dây.
- Cung tên và các thiết bị phải được đặc đùng chỗ và hợp lý, nhất là những tấm bia phải được sắp xếp về một hướng, để không một ai có thể bị thương tích do những mũi tên bay lạc.
- Không được sử dụng những mũi tên cong, hư, nứt, mất chuôi.
- Không một ai được đứng phía trước vạch bắn khi xạ thủ đang bắn.
- Trong khi xạ thủ đang bắn thì những người khác quan sát chung quanh và cảnh báo ngay nếu có sự nguy hiểm bất ngờ.
- Những nơi thường tồn tại những nguy hiểm, khi thấy an toàn, phải bắn liền, không được chần chờ.
- Nếu cảm thấy có bất kỳ một sự nguy hiểm nào thì không nên bắn.
- Khi những người khác đi thu lượm những mũi tên thì phải có ít nhất một người đứng trước bia, không cho bất kỳ ai được bắn.
- Khi một học viên bắn xong những mũi tên của họ thì bước lùi ra sau vạch bắn, để huấn luyện viên thấy rõ ràng là anh đã bắn xong.
- Phải có một khoảng càch rõ ràng từ bia này đến bia klhác.
- Chỉ được đi tới bia để coi kết quả và thu hồi tên khi mọi người đã bắn xong và huấn luyện viên ra lệnh tiến lên.
- Nếu một mũi tên hay một thiết bị nào rơi phía trước vạch bắn trong khi đang bắn thì nó chỉ được nhặt lên sau khi mọi người đã bắn xong.
- Khi thôi bắn, cầm ngang cánh cung hướng xuống đất.
- Phải xem xét xạ trường để chắc chắn rằng đường bay của mũi tên không có bất kỳ một vật cản nào có thể làm bạt mũi tên, gây nguy hiểm.
- Luôn luôn đi bộ lên bia để thu hồi những mũi tên, không nên chạy vì bạn có thể vô tình dẫm phải những mũi tên rơi.
- Nên sử dụng đúng dây cung cho từng loại cung. Điều này sẽ giảm bớt sự thiệt hại tới cây cung cũng như gây thương tích cho xạ thủ.
- Kiểm tra cung cẩn thận trước khi bắn, nếu nghi ngờ bị nứt nẻ hay chớm gãy thì phải loại bỏ.
- Không ai được đứng phía sau lưng người đang rút tên ra từ bia, vì khi rút mạnh, mũi tên bật ra thình lình, có thể chuôi tên sẽ đâm trúng ai đó.
- Tất cả mọi xạ thủ phải cùng nhau tìm kiếm thu hồi những mục tiêu bắn trật bia và bay mất
- Bảo quản các mũi tên, luôn cắm vào ông đựng tên, không phóng ném bừa bãi.
- Không được chạy khi đang mang những mũi tên bên người.
- Khi quay lại vạch bắn, phải kiểm tra kỹ để không có một ai còn ở phía sau bia hay trong xạ trường trước khi ra lệnh tiếp tục.
- Nếu có người hay súc vật (như chó chẳng hạn) bước vào khu vực trong khi xạ thủ đang bắn, hãy cảnh báo bằng tiếng còi hay la lớn, xa thủ phải ngừng lại ngay, cho dù đang gương căng dây cung. Hạ đầu tên xuống đất và chờ cho đến khi trống trải.
- Huấn luyện viên không chỉ quan sát xạ thủ mà phải bao quát toàn bộ xạ trường và thấy rõ mọi người.
- Nên cắt cử một gười làm “Giám sát viên xạ trường”, có nhiệm vụ giám sát và thực hiện những quy tắc an toàn trong những cuộc bắn cung. Nếu ai không tuân thủ thì buộc họ rời khỏi xạ trường.
Bởi: Hổ Hăng Hái Phạm Văn Nhân
Bài viết cũ hơn:
TẠO TÁC TIỀN PHONG
Làm Cầu Treo
Như chúng ta đã biết,và hẳn không ít người trong mỗi chúng ta đã một hoặc vài lần được đi qua các cây cầu được treo bằng cáp, có thể là những cây cầu cáp treo hiện đại hoặc chỉ là những cây cầu cáp treo đơn giản..Nhưng có thể cũng ít ai để ý rằng chúng được làm như thế nào.(demo)
Bài viết cũ hơn:
MẸO VẶT CUỘC SỐNG
Khi Bị Ong Đốt(demo)
Khi bị ong đốt, nếu ở tay chân nặn nọc ong ra, sau đó lấy củ hành hoặc tỏi cắt đôi và chà xát vào chỗ bị ong đốt. Nếu bị ong đốt trên đầu, đâm củ hành hoăc tỏi ra cho nhuyễn rồi chà xát lên hay đắp lên chỗ ong chích.
