Ứng Phó Hỏa Hoạn

Hỏa hoạn là sự cháy xảy ra ngòai sự kiểm soát của con người, gây thiệt hại về sức khỏe, tính mạng con người và tài sản.

Để đối phó với hỏa hoạn, người ta đã nghĩ ra nhiều cách, chế tạo ra nhiều phương tiện, thế nhưng… cháy vẫn cứ cháy.

Người ta nói “Phòng cháy hơn chữa cháy”. Vì vậy mọi người trong chúng ta cần phải nêu cao ý thức “Phòng cháy” để giảm thiểu tối đa những tai họa tồi tệ này. Đồng thời bảo vệ trước hết là tài sản và tính mạng của chính gia đình mình và sau là của cộng đồng xã hội.

LÀM GÌ KHI GẶP ĐÁM CHÁY?

Khi thấy một đám cháy phát khởi, chúng ta hãy bình tĩnh:

1. Hô to “Cháy! Cháy!” để báo động cho người trong nhà và cư dân gần đó biết (hay có thể thì thổi còi, đánh kẻng…).
2. Cúp điện, (và cô lập các nguồn khí gas)
3. Dùng bình chữa cháy cá nhân dập lửa ngay

Nếu một mình bạn không thể dập đám cháy:

1. Gọi điện thoại (hay chạy đi báo, nếu gần) cho Sở Cứu hoả (114), Cảnh sát (113), Cấp cứu (115). Khi báo nhớ nói rõ chi tiết: địa điểm, số nhà, đường phố, phường, khóm, con đường gần nhất để đến đó. Tính chất đám cháy: lớn, nhỏ, cháy xăng, hoá chất…
2. Tập họp đội chữa cháy (những người được huấn luyện trước).
3. Nếu là nhà cao tầng thì kêu gọi những cư dân gần đó mang theo mền, bạt, thang, nệm… để cứu những người nhảy qua các cửa sổ.
4. Trong khi chờ đợi đội cứu hoả chuyên nghiệp, đội tại chỗ phải tìm mọi cách để áp chế và ngăn chặn ngọn lửa lan, dùng các phương tiện phù hợp và sẵn có như: cát, nước, chăn ướt, bình cứu hoả…
5. Cấp cứu (xem phần sơ cấp cứu) và di chuyển các nạn nhân ra khỏi vùng nguy hiểm.
6. Giúp dân chúng di tản đồ đạc và cắt cử người trông chừng. Giữ trật tự, ngăn cản những kẻ hiếu kỳ và hôi của.
7. Bố trí người đón lính cứu hoả, dọn dẹp đồ vật choáng lối đi của nhân viên cứu hoả hay vòi rồng.
8. Giúp lính cứu hoả bằng cách phụ giúp di chuyển các vòi nước

LÝ THUYẾT CHỮA CHÁY

Một đám cháy cần có 3 yếu tố để có thể bắt đầu và lan rộng:

1. Nguồn nhiệt (que diêm, tàn thuốc, tia lửa điện…)
2. Nguồn nhiên liệu (xăng, dầu, cây gỗ, giấy, vải…)
3. Khí oxy (dưỡng khí)

Khi có đủ 3 yếu tố nói trên thì sự cháy vẫn chưa xuất hiện được mà cần phải có 3 điều kiện nữa thì sự cháy mới có thể xuất hiện.

• Nồng độ Ôxy phải lớn hơn 14%
• Nguồn nhiệt phải đạt tới giới hạn bắt cháy của chất cháy.
• Thời gian tiếp xúc của 3 yếu tố đủ để xuất hiện sự cháy.

Loại trừ một trong 3 yếu tố trên là chúng ta bẻ gãy được “Tam giác lửa” để dập tắt đám cháy. Thí dụ:

1. Loại bỏ nguồn nhiệt: phun nước vào đám cháy…
2. Loại bỏ nguồn nhiên liệu: dẹp bỏ gỗ, cỏ khô, giấy, vải, xăng dầu… ra khỏi đường tiến công của lửa.
3. Loại bỏ oxy: phủ bọt chống cháy, chăn ướt lên đám cháy,…

CÁC VẬT LIỆU VÀ DỤNG CỤ CHỮA CHÁY

Có nhiều loại vật liệu và phương tiện chữa cháy khác nhau dùng để dập tắt nhiều loại hoả hoạn khác nhau. Việc dùng sai vật liệu chữa cháy không những có thể gây nguy hiểm cho người chữa cháy mà còn làm cho đám cháy lan rộng ra. Vì vậy chúng ta cần phải hiểu rõ đặc tính của từng vật liệu và dụng cụ chữa cháy

Cát: dùng để dập tắt những đám cháy nhỏ hay những đám cháy do điện, các chất nhựa hoá học hay các chất lỏng dẫn hoả như xăng dầu, sơn… gây ra.

Nước: dùng để chữa các đám cháy do gỗ, giấy, vải, cỏ rác… Tuyệt đối không dùng nước để chữa những đám cháy do điện hay các chất lỏng dẫn hoả như xăng dầu, sơn… gây ra.

Phân loại đám cháy:

Theo tiêu chuẩn Việt Nam, căn cứ vào trạng thái của chất cháy mà đám cháy được phân thành các loại như sau:

1. Chất cháy rắn: Ký hiệu A
2. Chất cháy lỏng: Ký hiệu B
3. Chất cháy khí: Ký hiệu C
4. Chất cháy kim loại: Ký hiệu D
5. Cháy điện: Ký hiệu E

Phân loại đám cháy và quy ước ký hiệu đám cháy để sản xuất thiết bị phương tiện chữa cháy và sử dụng phương tiện chữa cháy đúng với từng loại đám cháy (trên các bình chữa cháy ghi ký hiệu chữ gì thì sử dụng chữ được những loại đám cháy đó).

Hãy nhớ: ngọn lửa được khống chế sớm được phút nào là cơ may dập tắt càng lớn phút đó. Và khói của hầu như tất cả các đám cháy  đều chứa nhiều chất độc, không nên đứng dưới gió. Nếu trong phòng kín thì cố gắng nín thở và chạy ra chỗ thoáng hoặc gần cửa.

XÔNG VÀO NHÀ

Để cứu người trong đám cháy hay giúp họ di tản đồ đạc, đôi khi chúng ta phải xông vào một ngôi nhà đang cháy. Vì vậy, trước khi xông vào nhà đang cháy chúng ta phải biết cách tự bảo vệ mình:

• Bịt mũi và miệng bằng khăn ướt (giảm thiểu bức xạ nhiệt và lọc một phần khí độc)
• Làm ướt đẩm quần áo của mình (có thể choàng thêm một cái mền ướt)
• Đội nón bảo hộ hay ít ra là một cái nồi trên đầu.

Lưu ý: Phải quan sát, đánh giá tình hình nguy hiểm trước khi quyết định tiến vào khi không có trang bị bảo hộ, công cụ hỗ trợ chuyên nghiệp. Hạn chế tối đa việc tiếp cận đám cháy một mình, phải luôn có người hỗ trợ.

     Di chuyển trong nhà cháy:

• Giữ thấp người, đi khom lưng nép sát vào tường (hoặc bò càng sát sàn nhà càng tốt) vì tránh được hơi nóng và khói.
• Quan sát phía trên, đề phòng các vật đang cháy rơi xuống.
• Quan sát phía sau xem còn đường thoát ra hay không.

CỨU NGƯỜI

Trong trường hợp có người bị thương hay bất tỉnh, hãy chuyển họ ra hỏi đám cháy bằng phương pháp nào thuận tiện nhất. Nếu gặp người đang ngất vì khói, các bạn muốn di chuyển họ ra khỏi căn nhà cháy, ta có thể dùng một trong những phương pháp sau :

Bò và kéo nạn nhân:

Đặt nạn nhân nằm ngửa, cột hai tay nạn nhân bằng khăn quàng ở chỗ cườm tay, choàng vòng tay nạn nhân qua cổ của ta rồi vừa bò vừa kéo nạn nhân đi.

Hoặc dùng phương pháp của người lính cứu hỏa hay những phương pháp khác, miễn là an toàn và thuận tiện.

Phương pháp của lính cứu hỏa 1	Phương pháp  của lính cứu hỏa 2

ÁO QUẦN NẠN NHÂN BẮT CHÁY

Ngăn không cho nạn nhân hốt hoảng chạy ra ngoài vì bất kỳ một cử động hay một làn gió nhẹ nào cũng làm cho lửa cháy mạnh hơn.

–  Lập tức quấn chặt nạn nhân bằng áo khoác  hay mùng màn, chăn, đệm, thảm, hay một miếng vải dày (tất cả không phải loại làm bằng nilon hay cenlulo). Sau đó đặt nạn nhân nằm xuống, làm như thế lửa sẽ bị ngộp vì thiếu oxy và tắt đi.

–  Hay nhanh chóng đặt nạn nhân nằm xuống đất, xoay chỗ bị cháy lên trên rồi dập tắt lửa bằng nước hay bằng các dụng cụ chữa cháy

Lưu ý ! tuyệt đối không cố lột quần áo cháy dính vào da nạn nhân sẽ gây vết thương trầm trọng them, cố gắng làm mát và giảm đau bằng nước lạnh cho đến khi nạn nhân được đưa đến nơi chữa trị chuyên nghiệp.

Dừng lại – Nằm xuống và lăn:

Thực tập cho các em Ấu và Thiếu cách đối phó khi áo quần của mình bị bắt lửa bằng cách “Dừng lại, nằm xuống và lăn” (Stop, Drop, and Roll):

• Dừng lại: Nếu em thấy áo quần của mình đang bị bốc cháy, theo bản năng em sẽ chạy đi tìm một lối ra. Đừng hoảng sợ! Ngay lập tức đứng yên, chấm dứt bất kỳ chuyển động nào, vì càng chạy thì lửa càng cháy mạnh hơn.
• Nằm xuống: Lập tức nằm xuống sàn nhà hay mặt đất và che mặt bằng tay.
• Lăn: Lăn tròn trên mặt đất nhiều vòng cho đến khi ngọn lửa bị dập tắt.

Nếu đang ở trong nhà thì dùng chăn hay áo khoác trùm lên ngang cổ rồi mới lăn.

• Chúng ta nên học cách sử dụng một vài dụng cụ chữa cháy đơn giản.
• Mỗi cá nhân hãy tự rèn luyện để có thể tự cứu mình và cứu người khác.
• Nếu việc cứu nạn vượt quá khả năng thì phải đủ khả năng tự thoát nạn, không để mình trở thành gánh nặng cho người khác.

TỰ THOÁT HIỂM KHI NHÀ Ở GẶP HỎA HOẠN

Rời khỏi tòa nhà đang cháy

Khi căn nhà bạn đang ở bị cháy, bạn hãy bình tĩnh, cố gắng hết sức mình để giúp đỡ mọi người ra khỏi toà nhà đang cháy mà không liều lĩnh gây nguy hại cho bản thân.

 Nỗi lo sợ khủng hoảng cũng lan truyền rất nhanh. Bạn phải kiềm chế hoặc trấn an những người nào có thể làm tăng sự náo động.

–  Đóng các cửa phía sau bạn (nhưng đừng khoá).

–  Tìm bảng thông báo về các lối thoát và các điểm tập trung.

–  Hãy làm quen với các hướng dẫn phòng chống cháy tại sở làm hoặc nếu bạn đang là khách viếng thăm một cơ sở kinh doanh thì bạn phải theo mọi chỉ dẫn của nhân viên ở đó.

Khói và sự hoảng loạn

Bất kỳ đám cháy nào trong một không gian chật hẹp đều tạo ra bầu không khí rất nguy hiểm vì lượng oxy giảm, khí cacbonic và các khí độc khác tăng lên. Xin nhấn mạnh với các bạn là: bị vài vết phỏng bạn vẫn còn hoạt động thân thể được nhưng nếu để hít phải một hơi khói độc, nó có thể khiến bạn gục ngã.

Khi nhìn thấy khói, con người thường rơi vào tình trạng hoảng loạn. Đây là trạng thái hình như khó chế ngự được và một khi xuất hiện, nó sẽ lan nhanh. Hoảng loạn sẽ khiến người ta có thể tự giết chết mình.

Thế nhưng chỉ cần nhận thức được vài vấn đề cơ bản: Điều gì đang xảy ra? Cần phải làm gì? Chạy đi đâu? Bằng cách nào? thì hoảng loạn sẽ không còn.

Điều quan trọng cần nhớ là khi nhìn thấy khói không có nghĩa là cả toà nhà đang cháy rụi. Một điều cần biết thêm về khói là nó gây xốn mắt và buộc lòng phải nhắm mắt lại.

Lúc đó, lượng không khí còn thở được đang ở phía dưới sát sàn nhà. Bạn nhớ kỹ: Hãy bò hoặc trườn từ từ ra phía ngoài. Ai không biết điều này sẽ khó mà thoát đi xa được.

       Vì vậy , chúng ta phải hiểu:

• Khói là mối nguy hiểm lớn.
• Khói có khuynh hướng bốc lên vì vậy không khí trong sạch hơn ở gần sàn nhà.
• Khom xuống trên bàn tay và đầu gối của mình rồi bò nhanh dưới khói hướng đến lối ra an toàn gần nhất.

LỐI THOÁT HIỂM NẰM Ở ĐÂU?

Nó quanh quẩn đâu đấy thôi. Hành lang nào chạy ra phía ngoài, một vài điểm tựa khả dĩ, các khúc quanh, chướng ngại vật…

• Cần phải tập cho mình một thói quen kiểm tra chung quanh khi đến một nơi mới: việc này chỉ tốn 30 giây và có thể không bao giờ có cơ hội lần thứ hai.
• Một cái gì đó đánh thức bạn trong đêm: có thể là điện thoại, ai đó đang đập cửa, mùi khói hoặc một xáo trộn nào đó. Bất cứ cái gì, bạn hãy xem xét, kiểm tra trước khi ngủ lại.
• Giả sử bạn thức giấc vì ngửi thấy mùi khói trong phòng: hãy chụp lấy xâu chìa khóa, lập tức lăn xuống giường và bò ra phía cửa. Thậm chí ngay cả khi bạn vẫn chịu đựng được khói nếu chạy đi thì cũng đừng làm thế.
• Bạn cần giữ gìn cặp mắt và lá phổi lâu chừng nào tốt chừng đó: bị vài vết phỏng bạn vẫn còn hoạt động thân thể được nhưng nếu để hít phải một hơi khói nó có thể khiến bạn gục ngã.
• Trước khi mở cửa hãy dùng mu bàn tay kiểm tra nó, nếu cánh cửa hoặc tay nắm quá nóng thì đừng mở vì lửa có thể đang cháy bên ngoài. Bạn hãy hé mở từ từ rồi liếc nhanh ra hành lang đánh giá tình hình trong lúc tay bạn vẫn giữ cánh cửa (đề phòng trường hợp bạn cần đóng mạnh lại ngay).
• Khi bạn tìm cách thoát hiểmt, hãy luôn  đi men theo bờ tường vì rất dễ bị lạc hay mất phương hướng trong khoảng khói mù mịt; chưa kể nếu đi giữa hành lang, dòng người náo loạn sẽ xô ngã bạn ngay. Khi đã đến lối thoát và sắp bước xuống (cần nhớ là bạn đi xuống chứ không phải bò) thì nhớ lấy tay vịn lan can. Đừng xem nhẹ điều này, dòng thác người sẽ đẩy bạn ngã và rất có thể bạn sẽ không gượng dậy được.

MỘT MÌNH TRONG PHÒNG KHI CÓ HỎA HOẠN

Khói tràn vào phòng, cửa chính thì nóng quá không thể mở được hoặc hành lang đầy nghịt khói…

Đừng mất bình tĩnh, nhiều người có thể tự vệ được ở trong phòng và bạn cũng thế. Điều đầu tiên bạn cần làm là mở cửa sổ để thông khói và kêu cứu. Ai không mở được có thể dùng chiếc ghế phá cửa sổ (tuy nhiên, bạn cần quan sát thật nhanh, nếu nhìn thấy khói bên ngoài cửa sổ thì đừng mở cửa. Vì giả như bên ngoài đang có khói và cửa sổ lại bị vỡ không thể đóng lại được thì khói tràn vào và coi như bạn đã bị dính bẫy do chính mình tạo ra). Phá cửa ít khi nào là một giải pháp hay vì thế bạn hãy học cách mở và đóng cửa sổ nhanh nhất.

• Nếu có nước, hãy cho nước vào một cái thau to hoặc bồn tắm.
• Đừng nhảy vào nước vì đó là cách người ta luộc chín tôm, cua.
• Thấm ướt các tấm chăn trải giường hoặc khăn tắm và nhét vào các khe cửa để ngăn khói luồn vào.
• Dùng một vật gì đó liên tục tạt nước ra sàn phòng để làm dịu sức nóng.
• Sờ tường nếu thấy nóng thì tạt nước lên. Bạn có thể dùng tấm nệm giường chặn ngay cánh cửa và kê thêm tủ quần áo cho chắc chắn. Giữ cho mọi thứ luôn ướt.
• Nhúng khăn tắm rồi gấp nó lại theo hình tam giác rồi bịt mặt theo kiểu khẩu trang, cho góc khăn còn lại vào miệng ngậm.
• Quay vòng chiếc khăn thấm ướt sẽ giúp làm thông bớt khói.
• Nếu bên ngoài cửa sổ có lửa, hãy tháo bỏ màn cửa và di chuyển các vật dễ cháy ra xa. Cũng có thể tạt nước xung quanh cửa sổ.
• Bình tĩnh chờ cứu viện.

ĐỀ PHÒNG HOẢ HOẠN:

Hỏa hoạn là một tai nạn có khi rất thảm khốc, vì vậy chúng ta phải biết cách đề phòng. Vì “Phòng cháy hơn chữa cháy”.

Phòng cháy không có nghĩa là chúng ta dập tắt được một ngọn lửa khi mới phát ra mà phải có những biện pháp cụ thể để phòng ngừa ngọn lửa có thể phát ra.

Những nguy cơ hỏa hoạn:

Chúng ta cần phải biết rõ tính chất nguy hiểm của các vật dễ cháy để có những xử lý thích đáng.

• Không hút thuốc hay bật lửa những chỗ gần xăng, dầu.
• Khi dừng xe đổ xăng, tắt máy xe, không gọi điện thoại di động.
• Khi châm dầu vào đèn, lò đun nấu… các bạn phải chắc chắn rằng lửa đã tắt.
• Khi châm cồn vào lò nấu hay lẩu, các bạn cũng phải chắc chắn rằng lửa đã tắt (vì lửa cồn rất khó thấy vào ban ngày).
• Khi vào chỗ tối mà ngửi thấy mùi ga hay xăng dầu, đừng bật quẹt để soi.
•  Trước khi đánh lửa bếp gas để đun nấu nên kiểm tra lại ống dẫn gas và van an toàn, nhất là sau khi qua đêm.
• Nếu dùng than củi để nấu ăn, khi nấu xong phải dụi tắt hoàn toàn cho hết khói. Nhốt than cháy dở vào trong một hũ đất.
• Điện là một nguyên nhân gây cháy cao. Kiểm tra thường xuyên các dây điện, thay thế các dây cũ, tróc vỏ bọc, các thiết bị điện quá cũ kỹ, băng lại các mối nối…
• Nếu có sử dụng máy phát điện thì nên để cách xa nhà và không để xăng dầu gần nơi đặt máy.
• Dọn sạch cỏ rác và các vật dễ cháy xung quanh nhà.

Đề phòng hỏa hoạn ở nhà:

• Trước khi đi vắng nhớ cúp cầu dao điện, tắt đèn dầu, bếp lò, khoá bếp gas, kiểm tra nhang đèn nơi thờ cúng.
• Không chong đèn dầu trong mùng.
• Không hút thuốc trên giường.
• Khi đun nấu bằng củi hay rơm rạ, không được rời xa bếp.
• Không để xăng dầu, cồn, các chất dễ cháy… gần nơi nấu nướng.

Đề phòng hỏa hoạn ở đất trại, nơi hoang dã

Các bạn đừng bao giờ chủ quan cho rằng trong rừng chỉ toàn là cây xanh thì làm sao mà cháy được. Vì cho dù có nhiều cây xanh khó cháy, nhưng vẫn có nhiều loại cây chỉ cần một tia lửa là bắt cháy ngay, nhất là các loại cây có dầu. Hơn nữa, trong rừng có rất nhiều loại chất dẫn lửa nhanh như cỏ khô, lá khô, cành cây  khô, trái cây khô…

Hãy ghi nhớ: Một cây thông có thể làm ra triệu que diêm. Một que diêm có thể đốt sạch triệu cây thông.

Vì vậy, khi nhóm lửa để nấu ăn hay đốt lửa trại, các bạn phải tuân thủ những điều sau:

1. Nhóm lửa nấu cơm ở chỗ ít gió, xa gốc cây khô, gốc cây có dầu.
2. Không đốt lửa dưới các tàn cây vì lá có thể bắt cháy hoặc héo khô do sức nóng của ngọn lửa bốc lên.
3. Dọn sạch cành cây, lá khô… xung quanh khu vực làm bếp hay đốt lửa trại để đề phòng cháy lan.
4. Không để những vật dễ cháy, những chất dẫn lửa gần đống lửa.
5. Cắt người trực trông chừng lửa.
6. Chuẩn bị những vật liệu phòng cháy: Nước, cát, cành tươi bó thành chổi…

Dập lửa nơi hoang dã:

– Dập tắt các bếp lửa (hay chỗ đốt lửa trại) nếu các bạn còn lâu mới cần lại hay trước khi rời đất trại bằng cách dội nước vào đống lửa.

– Dùng một cái cây khều đống tro rồi dội nước lại một lần nữa vì có thể than hồng còn cháy âm ỉ ở dưới đống tro.

– Để chắc chắn lửa đã tắt hẳn các bạn phải kiểm tra. Nếu đống lửa đã hoàn toàn nguội lạnh thì mới được dùng xẻng để xúc bỏ xuống hố rồi lấp lại.

 daosaigon.org

Theo thống kê, hàng năm tai nạn giao thông trên thế giới đã cướp đi sinh mạng của rất nhiều người hơn cả các cuộc chiến tranh trên các quốc gia và lãnh thổ cộng lại; hơn cả thiên tai dịch bệnh.

Riêng tại Việt Nam, với mật độ xe cộ lưu thông và ý thức của người tham gia giao thông như hiện nay thì tai nạn giao thông là một việc xãy ra gần như thường ngày. Có thể nói tai nạn giao thông ở nước ta đã vượt quá tỷ lệ cho phép đối với các nước trên thế giới, và đang ở mức độ báo động khẩn cấp. Vì vậy, ngoài việc nâng cao ý thức chấp hành luật lệ giao thông, các bạn cũng cần hiểu biết một số biện pháp cấp cứu và thiết lập sự an toàn cũng như vừa bảo vệ hiện trường vừa để giúp đỡ các nạn nhân (và đôi khi cho chính chúng ta).

NGUYÊN NHÂN:

– Tai nạn giao thông do con người:

Người tham gia giao thông không chấp hành luật và các quy định về an toàn giao thông. Người đi bộ chạy qua đường bất ngờ, không quan sát… Trẻ em đùa nghịch đu bám tàu xe, đá bóng dưới lòng đường. Người dân phơi rơm rạ trên đường giao thông. Người đi xe đạp dàn hàng 3, lạng lách, vượt ẩu trước mũi xe máy, ô tô. Người đi xe máy phóng nhanh, lạng lách; lái xe ô tô uống rượu bia, không kiểm soát tốc độ v.v… Đặc biệt nguy hiểm đối với các trường hợp vô ý thức có hành vi nguy hiểm gây chết người như: rải đinh trên đường cao tốc, ném đá lên tàu, tháo ốc vít trên đường ray tàu hoả v.v…

– Tai nạn giao thông do các phương tiện giao thông:

Chất lượng xe cộ thấp kém, xe thiếu các thiết bị an toàn. Phương tiện vận chuyển quá khổ, quá tải…

Tai nạn giao thông do đường sá chất lượng xấu, thiếu biển báo, đèn hiệu, đèn chiếu sáng v.v…

CÁCH XỬ TRÍ KHI THẤY MỘT TAI NẠN GIAO THÔNG:

Được coi là tai nạn giao thông từ việc một người bị té xe đạp, xe gắn máy, đến những sự cố lớn hơn, có nhiều xe cộ và nạn nhân liên quan. Như vậy, khi gặp một tai nạn giao thông, các bạn cần phải làm gì?

1. Kiểm tra và thiết lập sự an toàn nơi hiện trường:

Trước hết phải bảo đảm an toàn cho riêng bạn, không tiếp cận và xử lý nạn nhân nếu không kiểm soát được các mối nguy hiểm cho bản thân (và cả cho các nạn nhân); không bị gây thêm nguy hiểm:

• Đậu xe an toàn và có thể nhìn thấy rõ hiện trường. Nếu là xe hơi, các bạn hãy cho đèn xe chớp nháy để báo có tai nạn.
• Nhờ những người xung quanh thông báo cho các tài xế khác biết để cảnh giác.
• Nếu có thể, đặt biển báo hay đèn chiếu sáng cách hiện trường 200 – 250m về mỗi hướng.
• Tắt công tắc của bất kỳ loại xe nào, dù máy đã ngừng. Khoá bộ phận cung cấp nhiên liệu đối với các loại xe chạy bằng xăng.
• Cố định xe. Nếu xe ở thế bình thường, hãy dùng thắng tay để gài số lại hay đặt vật cản trước bánh xe.
• Để ý xem có những nguy hiểm vật lý nào không? Thí dụ:

–  Có ai đó đang hút thuốc không?

–  Xe có chở các chất nguy hiểm không?

–  Có dây điện hư, đứt hay xăng chảy ra không?

–  Có cây cối, đất đá hay công trình xây dựng nào sắp sửa đổ xuống trên hiện trường knông?

–  Xe có chồm lên mép vực hay lan can thành cầu không?

–  ………

 Xử trí khi thấy trẻ em gặp tai nan giao thông:

Khi thấy trẻ em bị nạn, cần nhanh chóng đưa trẻ ra khỏi nơi nguy hiểm và gọi mọi người giúp đỡ. Tìm kiếm sự hỗ trợ y tế nhanh nhất. Sơ cứu tại chỗ, rửa vết thương bằng nước sạch hoặc băng cầm máu và tìm mọi cách đưa ngay trẻ tới cơ sở y tế càng sớm càng tốt.

 Xem xét và sơ cứu nạn nhân:

Sau khi thiết lập an toàn hiện trường, các bạn nhanh chóng tiếp cận, xem xét tất cả các nạn nhân và nên nhớ rằng: không được di chuyển nạn nhân, nhất là những nạn nhân bị thương nặng, trừ khi điều đó thật cần thiết do những nguy hiểm có thể đe dọa tính mạng nạn nhân như cháy nổ, chênh vênh bên bờ vực…

Nên áp dụng “Mô hình Cấp cứu Căn bản” (xem phần Sơ cấp cứu) để sơ cứu nạn nhân. Khi sơ cứu, trong hầu hết trường hợp việc đầu tiên là cần phải kiểm soát được đường hô hấp cho nạn nhân, làm thông đường thở. Nếu đường thở bị tắc nghẽn do đất, cát, răng giả, đờm dãi… phải dùng tay móc ra ngay.

Những người bị nặng, có nguy cơ bị đe dọa đến tính mạng thì sơ cứu trước. Những người nhẹ thì sơ cứu sau.

Hãy lục soát khắp khu vực xãy ra tai nạn để không bỏ sót nạn nhân nào bị văng ra xa hay do họ bị sốc mà bước đi trong cơn mê sảng.

• Để nạn nhân nơi thoáng đãng, nới rộng quần áo, bỏ mũ, khăn.
• Nếu nạn nhân hôn mê: cần cho nằm ưỡn cổ bằng cách độn gối hay áo quần quấn lại dưới hai vai, đầu nghiêng sang một bên; móc hết đờm dãi, đất cát, dị vật ở mũi, miệng. Nếu nạn nhân  bị tụt lưỡi (thở khò khè) có thể dùng tay tạm thời kéo lưỡi ra ngoài và chuyển nạn nhân ngay tới cơ sở y tế gần nhất.
• Với người bị nhẹ (hoàn toàn tỉnh táo, không chảy máu, thậm chí đứng dậy được): cần cho nằm nghỉ ngơi. Sau đó đưa họ đến cơ sở y tế kiểm tra.
• Nếu nạn nhân bị thương vào đầu hoặc nghi có gẫy xương, cần nẹp cố định chỗ gãy với phương tiện tại chỗ như que tre, thanh gỗ, dát giường… Thậm chí là mảnh bìa cứng đối với trẻ nhỏ. Nguyên tắc là bất động trên và dưới chỗ gãy một khớp (ví dụ nếu gãy hai xương cẳng tay thì phải bất động luôn khớp khuỷu và khớp cổ tay). Đối với gãy xương đùi khi không có dụng cụ gì để giữ cố định, có thể tạm thời buộc hai chân vào nhau; dùng chân lành có tác dụng như một cái nẹp. Sau đó chuyển nạn nhân tới cơ sở y tế gần nhất.
• Với người bị thương nặng (trong tình trạng hôn mê): nên tiến hành sơ cứu theo 3 bước.
• Thông đường thở: làm bệnh nhân thở được (Hô hấp nhân tạo).
• Kiểm tra tim (“ Hồi sinh tim phổi ” nếu cần).
• Chuyển ngay nạn nhân đến cơ sở y tế gần nhất.
• Nếu nạn nhân bị chảy máu thì phải cầm máu tại chỗ bằng cách lấy ngón tay, nắm tay, khăn hay một cục bông đè mạnh vào vết thương. Đây là động tác rất đơn giản nhưng cầm máu hiệu quả.

 Bị bỏng:

Nếu xe bốc cháy, việc đầu tiên là quan sát hiện trường để giúp nạn nhân mà không gây tổn thương cho mình. Hãy tách nạn nhân khỏi vùng cháy, cởi bỏ quần áo nếu bén lửa, ngâm vùng bị bỏng vào nước sạch hoặc đắp khăn mát trong 15-20 phút.

Nên nhớ: Nguyên tắc khi chữa bỏng là làm mát vùng da bị tổn thương càng sớm càng tốt, không dùng nước đá hoặc nước quá lạnh để ngâm hoặc chườm. Khi thực hiện sơ cứu phải thật nhẹ nhàng, tránh gây đau, tránh làm vỡ các nốt phỏng vì dễ khiến tình trạng nhiễm trùng nặng thêm. Không bôi kem hoặc bất kỳ chất gì lên vết thương. Nếu bị bỏng mắt, cần dặn dò nạn nhân không được dụi, không cố gắng lấy dị vật trong mắt ra.

Nếu nạn nhân còn tỉnh, cần cho uống bù nước. Trong thời tiết lạnh, cần giữ ấm cho cơ thể nạn nhân. Sau đó nhanh chóng đưa họ đến cơ sở y tế gần nhất.

  Không nên:

• Không nên gỡ bỏ bất cứ một dị vật nào ở da đầu và xương sọ. Nếu có vật nhọn đâm vào cơ thể, nhất là ngực, bụng, tuyệt đối không được rút vật nhọn đó ra, vì lúc này nó có tác dụng bịt các mạch máu. Nếu rút ra máu sẽ phun mạnh, nạn nhân mất máu nhiều và có thể bị tử vong. Khi sơ cứu, các bạn nên mang găng tay hoặc túi nilon sạch để tránh lây bệnh truyền nhiễm từ nạn nhân (nếu có). Dùng tay ép chặt mép vết thương rồi chèn băng gạc quanh dị vật để cố định. Lưu ý: không băng trùm lên dị vật, chuyển nạn nhân tới cơ sở y tế.

• Không dùng tay nâng cao đầu làm gập cổ nạn nhân vì có thể gây tổn thương cột sống cổ rất nguy hiểm.
• Không di chuyển người bị nạn khỏi hiện trường khi chưa cố định các vùng xương gãy.
• Không di chuyển người bị nạn bằng xe đạp, xe gắn máy vì có nhiều trường hợp gãy cột sống cổ do chở đi bị xóc, đã tử vong trước khi vào viện do liệt hô hấp.
• Không đưa bất cứ một vật lạ, nước vào miệng người bị nạn, có thể gây tử vong do sặc, ngạt thở.

Di chuyển nạn nhân:

Không vội vàng  “nhét” nạn nhân lên một chiếc xe hơi nào đó để đưa đên bệnh viện vì đây là cách dễ dàng nhất để làm cho nạn nhân tổn thương nặng hơn.

Cần từ 2-3 người nhấc người bệnh lên chứ không bế xốc bổng hay bế gập người lại. Một người luồn tay xuống đỡ chân- hông, một người đỡ vai-đầu để tránh các di lệch cột sống; đưa đến chỗ an toàn và gọi xe cứu thương đến hoặc chuyển ngay đến bệnh viện.

Trong các trường hợp đặc biệt và không có người, có thể áp dụng các tư thế đặc biệt để di chuyển nạn nhân như bế xốc nách, kéo lê gót… nhưng nói chung cần hết sức tránh vì nếu vận chuyển không đúng còn làm nguy hại thêm cho nạn nhân._/.

daosaigon.org

SÓNG THẦN (TSUNAMI) LÀ GÌ?

Sóng thần (Tsunami) theo tiếng Nhật có nghĩa là “Sóng bến cảng” (Harbor Wave). Trước đây có nhiều người gọi sóng thần là sóng triều hay sóng cồn. Thật ra, sóng thần chẳng liên quan gì đến thủy triều. Vì thủy triều là do ảnh hưởng đến lực hấp dẫn của mặt trăng, mặt trời và những hành tinh, còn nguyên nhân của sóng thần là do động đất. Do đó sau một trận động đất có tâm chấn nằm dưới biển thì thường có sóng thần.

Trong những vùng duyên hải, động đất thường ít gây thiệt hại hơn là cơn sóng thần đi theo sau nó. Nó tàn phá khủng khiếp đến nỗi một cư dân vùng Maullin – Chile, sống sót sau một trận sóng thần đã nhầm lẫn nó với chiến tranh hạt nhân.

Ngày 26 tháng 12 năm 2004, một trận động đất kèm theo sóng thần Andaman – Sumatra đã quét qua vùng bờ biển Indonesia, Bangladet, Thái Lan, Srilanca… lan ra cho đến tận châu Phi, làm cho 310.000 người của 38 quốc gia (một số lớn là du khách Âu Mỹ) chết và mất tích. Phải nói đây là một thảm họa sóng thần khủng khiếp nhất của nhân loại.

Gần đây có thông tin cho rằng những hòn đảo nằm ngoài khơi Sumatra (Indonesia) có nguy cơ sẽ phải hứng chịu những trận động đất và sóng thần lớn trong thời gian sắp tới. Thảm họa này nếu xảy ra có thể có ảnh hưởng đến vùng biển Việt Nam (?)

Tuy nhiên, Viện Vật lý Địa cầu tuyên bố: chưa có cơ sở để khẳng định bờ biển Việt Nam có nguy cơ cao về sóng thần.

 Nhưng chỉ riêng những gì đã xảy ra, những thiệt hại và hậu quả vô cùng thảm khốc của các trận sóng thần trên cũng buộc chúng ta phải trả lời nghiêm túc các câu hỏi đại loại như:

–  Liệu có khả năng xảy ra sóng thần đối với vùng bờ biển Việt Nam không?

–  Nếu có thì chúng ta phải làm gì để giảm thiểu nguy cơ này?

Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Ứng dụng Công nghệ mới, thuộc Viện Khí tượng Thuỷ văn nói: “Không thể mất cảnh giác đối với nguy cơ sóng thần”

Đó là chuyện của các nhà khoa học. Nhưng còn bạn! Bạn đã biết gì về động đất và sóng thần? Và đã chuẩn bị như thế nào nếu động đất và sóng thần xảy ra? 

ỨNG PHÓ SÓNG THẦN:

Nếu bạn nghĩ rằng, một cơn sóng thần có thể đang đến do cảm nhận mặt đất đang rung chuyển dưới chân của bạn hay bạn nghe thấy một cái gì đó cảnh báo bạn. Hãy báo động cho những người chung quanh bạn nhanh chóng lên trên những vùng đất cao ngay.

 Thà có thể bị cười chê là báo động sai còn hơn là phải ân hận chứng kiến cảnh người thân kẻ chết, người thì mất tích… Tuy nhiên, không thể cứ báo động sai mãi vì không nắm được qui luật của động đất và sóng thần, cho nên các bạn cần phải tìm hiểu những điều cần biết về vị hung thần này

     Những điều cần biết về sóng thần:

• Giống như lốc xoáy và động đất, sóng thần thường tấn công bất ngờ mà không có cảnh báo, hoặc cảnh báo trước một thời gian rất ngắn.
• Những cơn sóng thần đánh vào vùng ven biển Thái Bình Dương hay các đại dương khác luôn luôn được phát sinh do động đất. Những trận động đất này có thể xuất hiện từ xa hoặc gần nơi bạn đang sống.
• Một số sóng thần rất lớn, ở vùng ven biển nó có thể cao từ 10 đến 30 mét hay hơn thế nữa. Và chúng có thể di chuyển vào trong đất liền hàng trăm mét.
• Tất cả các vùng ven biển đều có thể bị sóng thần công phá.
• Một cơn sóng thần không phải chỉ là một ngọn sóng mà là một loạt sóng. Những cơn sóng đầu thường không phải là cái lớn nhất.
• Sự nguy hiểm của sóng thần có thể kéo dài vài giờ kể từ khi cơn sóng đầu tiên đánh vào.
• Sóng thần có thể di chuyển nhanh hơn tốc độ của một người đang chạy.
• Đôi khi sóng thần dâng lên rồi lùi lại, phơi bày ra đáy biển, để rồi ập đến hung hãn hơn.
• Sức mạnh của sóng thần thì vô song, những tảng đá vài tấn hay những con thuyền lớn có thể bị sóng thần ném vào trong đất liền hàng trăm mét. Trong vùng hoạt động của nó, nhà cửa và dinh thự đều có thể bị quét sạch.
• Tất cả những mảng vật chất trôi nổi, di chuyển với một tốc độ lớn có thể giết chết hay làm bị thương nhiều người.
• Sóng thần có thể xuất hiện bất cứ thời gian nào, có thể là ngày hoặc đêm.
• Sóng thần có thể di chuyển theo những dòng sông, suối để vào sâu trong đất liền, nếu dòng sông suối đó ăn thông và gần cửa biển.

Nằm sâu trong đất liền khoảng một dặm thế mà vùng đất Quelle, Chile vẫn bị sóng thần                                          tràn vào quét sạch trong trận động đất năm 1960

Những kiến thức dưới đây về sóng thần có thể giúp cho các bạn tự bảo vệ mình. Các bạn hãy chia sẻ những hiểu biết này với người chung quanh để giúp họ có thể sống sót sau tai nạn.

     Chú ý tới những cảnh báo của thiên nhiên:

• Các động vật nuôi và động vật hoang dã đột nhiên hoảng loạn bỏ chạy lên cao hay vào sâu trong đất liền.
• Các rung động nhẹ trên mặt đất của tiền chấn (chấn động nhẹ trước trận động đất).
• Nước biển rút ra xa. Trước khi những ngọn sóng khổng lồ đánh vào bờ biển, thường thì có hiện tượng nước biển rút ra xa. (Bé Tilly Smith – 10 tuổi, – người Anh – nhờ nhớ bài học của thầy giáo dạy về những dấu hiệu nước biển rút ra xa trước khi sóng thần ập vào, đã cảnh báo và do đó cứu sống hơn 100 người dân và du khách tại bãi biển Phuket – Thái Lan trong thảm họa sóng thần ngày 26/12/2004)

–  Chú ý tới những cảnh báo chính thức: lắng nghe những cảnh báo từ radio, TV, còi báo động… Nếu khu vực của các bạn được đặt thiết bị cảnh báo sóng thần thì các bạn có thời gian để kịp sơ tán.

–  Đừng tiếc của: hãy lo bảo vệ mạng sống của các bạn hơn là lo bảo vệ tài sản. Nhiều người cứ mãi lo cất giữ và bảo vệ của cải của mình để rồi phải vong mạng vì không kịp sơ tán khi sóng thần ập đến.

–  Tuân theo sự hướng dẫn: nếu các bạn đang ở trong trường học mà nghe báo động về sóng thần, các bạn hãy làm theo sự hướng dẫn của thầy giáo hoặc các nhân viên nhà trường.

–  Hãy sơ tán ngay: nếu các bạn đang ở trong nhà mà nghe báo động về sóng thần, các bạn làm sao để toàn bộ gia đình và hàng xóm của các bạn đều biết về báo động ấy. Nếu nhà của các bạn nằm trong khu vực được cảnh báo có nguy cơ sóng thần đánh vào. Hãy sơ tán ngay.

–  Di tản với một thái độ bình tĩnh: an toàn và trật tự tới vị trí qui định hay bất kỳ chỗ nào an toàn theo sự hướng dẫn của chính quyền hay các người có thẩm quyền.

–  Lên vùng đất cao: nếu các bạn đang ở tại bãi biển hoặc gần bãi biển và bạn thấy mặt đất rung chuyển. Lập tức nhanh chóng chạy lên tới vùng đất cao mà không cần chờ đợi còi báo động.

–  Rời xa các dòng sông, suối: Nếu nó chảy thẳng ra các cửa biển gần đó.

–  Leo lên các tầng trên hay mái nhà: Một số khách sạn, toà nhà hoặc cao ốc được xây dựng chắc chắn ở ven biển, tầng trên hay mái nhà của nó có thể làm nơi ẩn náu nếu các bạn không di tản kịp. Dĩ nhiên, chỉ trừ trường hợp các bạn không di tản kịp, còn thì không nên ở lại những nơi này. Vì có thể đây là một cái bẫy.

–  Không ở lại nhà: Những căn nhà nhỏ ở ven biển thì không thể chịu nổi sóng thần. Không nên ở lại khi có cảnh báo.

–  Leo lên một cái cây: Nếu các bạn đã chạy sâu vào trong đất liền nhưng lại không có núi đồi hay vùng đất cao để mà lên. Hãy chọn một cây cao và to lớn vững chãi để leo lên và bám chắc vào. Nhiều người đã được cứu sống nhờ cách nầy.

–  Leo lên một vật nổi: Nếu các bạn bị quét bởi một cơn sóng thần. Hãy cố gắng tìm kiếm chung quanh mình một vật nổi và sử dụng nó như một cái bè

–  Một sóng thần phát sinh từ một trận động đất trong khu vực có thể sẽ đánh trước vào một số vùng nào đó trước khi còi báo động phát cảnh báo.

–  Một sóng thần phát sinh từ các vị trí đã được định vị từ xa, nói chung đủ thời gian để cho mọi người kịp thời di tản lên đến vùng cao hơn. Nhưng nếu sóng thần phát sinh tại địa phương, khi cảm thấy mặt đất rung chuyển, các bạn chỉ còn ít phút để thoát thân.

–  Những dãy đá ngầm nhô lên ở ngoài xa bờ biển có thể ngăn chận phần nào sức mạnh của sóng thần. Tuy nhiên nếu là sóng thần lớn, nó vẫn có thể lướt qua và tràn vào đất liền.

          Tránh xa các vùng thấp gần bờ biển, leo lên những vùng cao, đó là biện pháp an toàn nhất khi có cảnh báo về sóng thần.

 daosaigon.org